به بهانه خوانش «بازگشت یک فرشته» نوشته ابراهیم شیری

به قلم: غزل قربانپور

نمانامه: کتاب «بازگشت یک فرشته» نوشته ابراهیم شیری داستانی است بر پایه اساطیر ایرانی، اسکاندیناوی و ایرلند که همراه با قهرمان داستان برای دفع شر و بدی شیطان تلاش می‌کنند. این کتاب در نشر «آمه» به چاپ رسیده است.

شخصیت اصلی این داستان دختری صاحب سرزمین جادویی است و خود از آن بی‌اطلاع است. شیطان مدتی است این سرزمین را به تصرف خود درآورده است. ندا نریمان قهرمان این داستان که کاراکتر کاملا سفید دارد به کمک آناهید اسطوره ایرانی و لپرکان اسطوره ایرلندی در صدد بازپس‌گیری این سرزمین برآمده تا مردم آن را نجات دهند و این سرزمین را از چنگ شیطان دربیاورند.

ابراهیم شیری بیشتر در داستان نویسی ژانر فانتزی فعالیت دارد اگرچه دست به ترجمه کتابهای مربوط به افسانه های کشورهای حوزه اسکاندیناوی زده است اما داستانهای فانتزی و اساطیری او ساختمان قویتری دارند.
اما در این یادداشت می خواهیم ببینیم چطور یک داستان فانتزی بر پایه اساطیر بنویسیم که از جذابیت و کشش برای خوانندگان برخوردار باشد. شاید داستان های هرکول و زئوس, اودین و لوکی, یا داستان های بسیاری از اساطیری دیگر سراسر جهان را بشناسید. این داستان‌ها دلایل رویدادهای طبیعی یا سنت‌های فرهنگی را توضیح می‌دهند، شخصیت‌های این داستان ها نحوه , چگونگی و باید یا نبایدهای رفتار با خدایان و اسطوره ها را به خواننده نشان می دهند. چه بخواهید یک قهرمان واقعی بسازید و چه بخواهید داستانی خیال انگیز بنویسید تا مخاطب را سرگرم کند، اسطوره های باستان همیشه تخیل نویسنده و شنونده را برمی انگیزند. در اینجا چند مورد از ضروریات پردازش قهرمان بر پایه میتولوژی را عنوان می کنیم:

باید بدانید که قهرمان داستان شما چه چیزی را می خواهد بیان کند؟ بسیاری از افسانه های قدیمی که به صورت سینه به سینه نقل می شدند از این ویژگی برخوردار بودند که علت رخ دادن یک واقعه را بیان می کردند, نشان می دادند چگونه هر چیز برای اولین بار پدید آمده است یا چرا انسانها باید به شیوه خاصی رفتار کنند؟ مثلا:

• چرا ماه باریک می شود و بعد دایره ای کامل می شود؟
• چرا در برخی مراسمات مردم غذاهای خاصی را مصرف می کنند؟

اخلاقیات را در نظر بگیرید.چرایی و چگونگی رفتار انسانها در دوره ای خاص را بیان کنید. می توانید به صورت درس اخلاقی در پایان داستانتان آن را بیاورید اما در بیشتر مواقع به این کار نیازی ندارید چراکه خواننده با دیدن پاداش کارهای خوب برای قهرمان داستان یا مجازات شرارت های ضد قهرمان خودش به این نکات پی می برد. اما در داستانهایی که بر پایه میتولوژی نوشته اند قهرمانان داستان اغلب با توجه به عناصر زیر پیروز می شوند:

• پیروی از توصیه های خدایان یا ایزدبانوها در عین عملکرد مستقل
• استفاده قهرمان از بصیرت و خلاقیت
• شناخت نسبتا کامل از خدایان و ایزدبانوهای شر

ایده هایتان را در محدوده تخیلات اجرا کنید. داستان شما می تواند کمدی یا تراژدی باشد اما فقط و فقط باید در حیطه داستان فانتزی باشد و علیت و معلول ها بر پایه تخیل نویسنده باشند نه بر پایه دنیای واقعی.
قهرمانتان را در ابتدای داستان مشخص کنید. این قهرمان اغلب به شیوه ای تحمیل شده انتخاب می شود و در نهایت تحسین خوانندگان بر می انگیزد. در داستانهایی که بر پایه میتولوژی نوشته شده اند شخصیت قهرمان ابر قدرتش را از خدایان دریافت می کند.
قهرمانتان می بایست نقص هایی داشته باشد. قهرمان داستانهای فانتزی می بایست گاهی اوقات اشتباهاتی انسانی داشته باشد تا از سوی خواننده پذیرفته شود.
جادو را به داستان بیافزایید. جادوگران, خدایان و ایزدبانوها, هیولاها, اشیاء جادویی و مکانهای افسانه ای و خیالی که به صورت اغراق آمیز تخیل و تصویر شده اند, به داستان شما جلوه ی فانتزی بیشتری می بخشند.
از زبان سرراست و ساده استفاده کنید. از جملات طولانی, توصیفات و پیچیدگی بیش از حد, عبارات و توضیحات متکلف بپرهیزد. ضمنا نظر شخصیتان را در داستان مستقیما وارد نکنید. مگر اینکه شما یکی از ساطیر از باستانی باشید و توصیه خاصی برای بندگانتان داشته باشید.