تبیین رشادت مردان و ایثار بانوان دفاع مقدس

به قلم: سمیه فیروزفر

نمانامه – «ایستاده در غبار»، «چ»، «تنگه ابوغریب»، «ویلایی‌ها»، «۲۳ نفر»، «تک‌تیرانداز»، «آبادان یازده ۶۰»، فیلم‌هایی بودند که در سال‌های اخیر در حوزه دفاع مقدس ساخته شدند و هرکدام از زاویه‌ای به این موضوع پرداختند، هرکدام از این فیلم‌ها را که دیدم تا حدی دوستش داشتم ولی علیرغم بهتر بودن تکنیک ساخت نسبت به گذشته لذت فیلم‌های دهه شصت و هفتاد را برایم نداشت، یک‌جای کار انگار می‌لنگید، ولی نمی‌فهمیدم کجای کار باعث می‌شود ارتباط بین فیلم و مخاطب ناقص بماند و آن تأثیر عمیق روی مخاطب شکل نگیرد، با دیدن فیلم «موقعیت مهدی» گویی این دیوار بین مخاطب و فیلم که مانع از برقراری کامل ارتباط بود شکسته شد، هادی حجازی‌فر طوری فیلمنامه، دوربین، صدا، موسیقی، میزانسن، جلوه‌های ویژه، بازیگران و بازی‌ها و تک‌تک دیالوگ‌ها را با قلب مخاطب هماهنگ کرده که فرقی نمی‌کند صاحب چه نوع تفکر و اعتقادی باشی، همین‌که دلت برای انسانیت، برای عشق برای محبت بی چشمداشت، برای خدمت بی‌مزد و … تنگ‌شده باشد با دیدن این فیلم می‌خندی، گریه می‌کنی، دل‌تنگ می‌شوی و درنهایت به فکر فرو می‌روی که: «پس می‌شود این‌گونه زیست»

هادی حجازی با یک تیر دو نشان زده، به نام مهدی فیلم ساخته با دو قهرمان، شاید هم بیشتر؛ و هر قهرمان تابلویی ناب از خلقت است که گویی به فراموشی سپرده شده بود.

حجازی‌فر خوب می‌دانسته که پایان فیلمش را همه می‌دانند که عاقبت خیر مهدی باکری بر هیچ‌کس پوشیده نیست، پس تعلیق فیلم را برده روی فلش بک‌ها، آنجا که دقایقی طول می‌کشد بفهمی چرا در فلان صحنه باید فلان فلش بک را می‌دیدی خودش تأثیر مضاعفی است در کشش مخاطب به تماشای ادامه ماجرا…

کارگردان فیلم اولی «موقعیت مهدی»، شناخت کامل از زوایای مختلف زندگی شهید باکری و علم به روحیاتش را چاشنی شناخت از مخاطب کرده و دقیقاً نقاطی از زندگی قهرمان داستان را برگزیده که بیشترین تأثیر را روی مخاطب بگذارد و او را با فیلم درگیر کند.

وقتی شنیدم درصد بالایی از فیلم به زبان آذری یعنی زبان مادری شهید باکری ساخته شده و زیرنویس فارسی دارد، حس کردم شاید این موضوع لطمه‌ای برای فیلم باشد ولی در پایان ماجرا و دیدن فیلم و بعد دیدن صندوق آراء مخاطبین، یقین پیدا کردم که حجازی‌فر در همین انتخاب هم بسیار زیرکانه عمل کرده و این مهم را بسی حرفه‌ای و ماهرانه به سرانجام رسانده، به‌طوری که استفاده از زبان مادری و نوحه و موسیقی فولکلور آذری به ملموس‌تر شدن فضا برای بیننده بسیار کمک کرده است.

درنهایت می‌توان گفت، «موقعیت مهدی»، فیلم حسین است و عباس، فیلم مردانی که آرمان را شعار ندادند بلکه آن را زندگی کردند، فیلم سفیران زینبی، فیلم همسران چفت و هماهنگ با شوهران، از آن‌ها که خدا در قران در وصفشان گفته: «لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَرَحْمَهً»