قصه غصه ی ما خانواده منقدان!

به قلم: جبار آذین منتقد سینما و تلویزیون

خانواده منقدان از خانواده های محترم فرهنگ کشور هستند و مانند خانواده سینما از افراد و طیف ها و گروه های مختلف تشکیل شده اند. نگرش دوگانه حاکم بر کشور به تقسیم سنتی، قانونی و عرفی دستگاه ها و جریانهای فرهنگی و مدیریت های سلیقه ای و به تبع آن تولیدات رنگارنگ فرهنگی و هنری و سینمایی و سیمایی انجامیده و سبب شده که اهالی هنر و درامتداد آن ها منقدان با انواع گرایش ها و تعلقات فکری و سلیقه ای در بستردو جریان یاد شده به امور هنر و سینما بپردازند.

نگاه دولتی و ارشاد و توابع آن، مروج تولیدات سلیقه ای دولتی و حامی هنرمندان و منقدان دولتی است و نگرش ارگانی، اهالی آن را بر سرسفره انقلاب نشانده است. گر چه هر دو گروه از سفره انقلاب ارتزاق می کنند، ولی تفاوت آن ها در این است که ارگانی ها به دستاوردهای انقلابی هم می پردازند!

دو نوع نگاه مذکور، منجر به تاسیس دو نوع تشکل متمایل به آنها شده است؛ انجمن منتقدان خانه سینما که زیر بلیت خانه سیاسی و تجاری سینما، سازمان اشتباهی سینمایی، بنیاد فامیلی پهلوی و اصلاح طلبان و اعتدال گراها است و مجمع منتقدان انقلاب که در کنار جریان ارگانی و اصولگراه اقراردارد. جدا از این گروه ها، منقدان مستقل وجود وفعالیت دارند که بدون وابستگی به دو جریان یادشده، ملی و مردمی می اندیشند و درعوض ایستادن در کنار یا بطن گروه ها در کنار ملت اند. تکلیف منقدان دولتی وغیردولتی با خود و مردم مشخص است و آن ها مدافع حامیان و تولیدات و هنرمندان همسوی خود هستند. صد البته منقدانی که حسابشان از منتقدنماها جدااست، محترم و اعضای یک خانواده اند که روی این یادداشت به آن ها است.

گروه های مورد بحث در میان منقدان طرفدار خود، چهره هایی شناخته شده دارند که صرف نظر از دانش و تجربه و گرایشات فکری و سلیقه ای، نمایشگر حضور و نقش غلط یا درست آن ها در سینما و رسانه است. به عنوان نمونه ، دوستان فعالی مانند؛ رضا درستکار به عنوان منتقد دولتی ، مسعود فراستی منقد تلویزیونی، محمدتقی فهیم منقد غیردولتی و… شناخته می شوند.

البته منتقدان هوادار بعضی سینماگران هم داریم که مانند جواد طوسی کار خود را می کنند. در میان دوستان منقد، تنها مستقل ها هستند که چون مستقل اند، با مسائل و مشکلات مالی و معیشتی و سنگ اندازی های برخی سردمداران دو جریان مورد اشاره، دست و پنچه نرم می کنند و باقی تقریبا از این نظر مشکل چندانی ندارند. اوضاع و شمای کلی تصویر شده که نشانگر پراکندگی و تفرقه منتقدان سینما و در واقع نمایشگر حال و احوال و اوضاع منقدان و سینمای ملوک الطوایفی کشوراست ، مناسب و مقبول و مطلوب نیست، شما چه می گویید؟