نقد و بررسی خانه ماهرخ به کارگردانی شهرام ابراهیمی

به قلم: برومند شکری 

پایگاه خبری نمانامه: سینمای ایران در طول نود سال اخیر دچار تحولات زیادی شد و بدون تردید حداقل بیست سال متاثر از آثار مسعود کیمیایی بود. با ظهور عباس کیارستمی تفکر جدیدی در سینما به وجود آمد و توانست سطح سینمای ایران را در جهان ارتقاء دهد و همین باعث شد که اندکی از سیطره تفکر موج نوی سینمای مسعود کیمیایی را بکاهد.

وجه تمایز عباس کیارستمی با کارگردان های مطرح ایران این بود که پرواز ذهن او از آفاق زمانه فراتر می نگریست و به همین خاطر آثارش به عصر و نسل خاصی تعلق خاطر ندارد. بسیاری معتقد هستند که کیارستمی با ساخت «سه‌گانه زلزله» سبک مخصوص به خود را تثبیت کرد.

خانه ماهرخ به کارگردانی شهرام ابراهیمی از جمله آثاری است که می تواند لایه جدیدی را در سینما باز کند و بدون تحت تاثیر قرار گرفتن فضای کنونی سینما، این جسارت را پیدا کند که از هیچ یک از سبک های فرسوده سینمای ایران تبعیت نکند و با نگاه نوی، یک الگوی مترقی از هنر سینما را پیاده کند.‌ گرچه این فیلم حتی برای حرفه ای ها نیز نکات مبهمی در بردارد.

خانه ماهرخ آئینه واقعی جامعه ای است که در آن زندگی می کنیم. و همچنان که از اسم آن پیداست پیش از آنکه شخصیت محور باشد، موقعیت محور است.
خانه ماهرخ در واقع می تواند یک دهکده، یک شهر و حتی یک کشور باشد. با آدمهای بخیل، موذی و خشنی که احساسشان به یکدیگر تصنعی است. زن و شوهری که قصد جان هم را می کنند، افرادی که به صورت هم چنگ می اندازند. و توطئه، حسادت، غرور و طمع، این خانه را به جهنمی تبدیل می کند.

شهرام ابراهیمی به هیچ وجه از نگاه سیاسی به این قضایا نگاه نمی کند. بلکه هدف او به تصویر کشیدن یک موقعیتی است که می تواند سینما، سیاست و هر صنفی دیگری نیز باشد. این فیلم اگر از سبک رئالیسم پیروی نکرده باشد بی شک یک فیلم نئورئالیسم است.

ابراهیمی در این فیلم، فیلمسازان را به جسور بودن دعوت می‌کند! و می خواهد بگوید که در یک فضای مبهم و در هم تنیده نیز می توان فیلم ساخت و نترسید. خانه ماهرخ نه تنها به شما اجازه می‌دهد که فیلم را با خود بازبینی کنید، بلکه به شما می آموزد که همه در سینما آزادند که سبک خود را در راستای بهبود آن اصلاح و تغییر دهند.

**


دکتر احمد الستی پژوهشگر سینما، مترجم و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

الهام نامی، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون

امیررضا دلاوری بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون