نمانامه: قاسم رستی خواه زاده اردیبهشت ۱۳۳۴ در تهران، عکاس، تصویربردار و مستندساز سینما و تلویزیون ایران است. وی از پیشگامان هنر «عکاسی دیجیتال زیر آب» است که کتابی را تحت همین نام اثر نویسنده آمریکائی «لاری گیتس» ترجمه نموده است. همچنین ایشان استاد دانشگاه صدا و سیما و جامع علمی و کاربردی است که در دو رشته عکاسی و تصویربرداری تدریس می کند.
پدر او اکبر رستی خواه از افراد معتمد و سرشناس میدان محمدیه کنونی یا میدان اعدام قدیم تهران بود و «خانم» مادربزرگ او از معدود افراد باسواد دهه چهل تا شصت هجری شمسی که در آن روزگار قرآن تدریس می کرد. «خانم» از احترام زیادی نزد اهالی محله برخوردار بود و اکبر با وجود اینکه در همان کودکی با طعم تلخ یتیمی آشنا شده بود شغل معماری را برگزید و به واسطه اینکه تبحر خاصی در هنر خود داشت، کار و بارش رونق گرفت و از خیرین سرشناس محله شد. مسجد اقصی، در محله قدیمی بازارچه سعادت تهران ساخته این معمار قدیمی است.
قاسم بعد از پایان دوران متوسطه به آمریکا مهاجرت کرد و به توصیه پدر در رشته معماری و در یکی از دانشگاههای شهر میامی به تحصیل پرداخت. در این فاصله زمانی که برای دیدار خانواده به ایران بر می گردد مطلع می شود که یکی از بهترین مراکز دولتی آموزش سینما در ایران دائر شده است. به همین خاطر علی رغم اینکه مدتی را در رشته معماری گذرانده بود ولی بدلیل علاقه ای که به هنر تصویر و عکاسی دارد، تصمیم می گیرد تحصیل خود را در مدرسه عالی سینما و تلویزیون در رشته فیلمسازی ادامه دهد.
در آن روزگار تحصیل در این رشته در آمریکا برای یک فارغ التحصیل دبیرستانی بدون داشتن تجربه کاری و آشنایی با فیلمسازی امری غیر ممکن بود.
سال ۱۳۵۶ اوضاع به گونه دیگری برای او رقم خورد. در نهایت پشتکار و علاقه ای که به این رشته داشت خیلی زود توانست تحصیلات خود را به پایان برساند. و نخستین مستند خود را حول زندگی و هنر یک هنرمند ناشناس ایرانی، تحت عنوان «باتیک هنری که دوام می آورد ؟ » بسازد.
او سراغ پیرمردی رفت که تنها در اتاقی تاریک در جنوب تهران به کار رنگ کردن پارچه های ابریشمی برای بانوان هموطن آذری زبان مشغول بود.
این مستند نه تنها باعث زنده شدن یک هنر رو به افول بود، بلکه باعث گسترش این هنر قدیمی ایرانی شد، تا جایی که امروزه در اکثر دانشگاه های هنری تهران وشهرستان ها ، توسط شاگردان آن هنرمند که حسین گنجینه نام داشت، تدریس می شود.
حسین گنجینه قبل از وفات خود در این باره می گوید: گر چه بعد از ساخت این فیلم که موجب روآمدن دوباره عموم به هنر باتیک شد و دهها فیلم از من و هنر باتیک ساخته و از تلویزیون پخش شد، ولی هیچ کدام تاثیر مستند قاسم رستی خواه را نداشت!
باتیک هنری است که امروزه کاملا شناخته شده و در اکثر دانشگاه های هنری تهران و شهرستان های ایران تدریس می شود. باتیک نوع خاصی از رنگ کردن و نقاشی روی پارچه است که از مقبولیت جهانی، مخصوصا در اروپا برخوردار است. فرایند هنر باتیک ظریف، پیچیده و کمی سخت است. علاوه بر کاربرد های هنری و تزیینی در تولید تابلوهای باتیک، گرانترین روسری های خانم های ایرانی در حال حاضر از نوع باتیک هستند. چرا که تمام فرایند تولید باتیک به وسیله دست انجام می گیرد، و باید جنس پارچه حتما ابریشم خالص باشد.
قاسم رستی خواه در این باره می گوید: « آن پیرمرد تولیدات خود را کلاغه ای می نامید، و آنها را برای پوشش سر خانم های آذربایجان به آن منطقه ارسال می کرد. در صحبت هایش نشانی از اندوه عمیق دیده می شد. ترس از نابودی هنرش ! نه فقط هنرش ، که نابودی خود و یک عمر تلاشش. آخر جز او کسی تن به کاری چنین سخت و کم سود نمی داد»
وی بعد از خدمت سربازی در شبکه دو سیما و سپس در مرکز رادیویی زنجان مشغول به کار شد که در همین ایام انقلاب ایران رخ داد و مرکز رادیویی زنجان به صدا وسیمای جمهوری اسلامی مرکز زنجان تبدیل می شود. به همین خاطر در مرکز زنجان علاوه بر برنامه های گزارشی روزانه به ساخت مستندهای اجتماعی و انقلابی مبادرت می ورزد.
پرداختن به موضوعات انقلابی و اجتماعی زمینه ای می شود که با شروع جنگ عراق و ایران به مناطق جنگی رفته و این بار صحنه های دلاوری جوانان وطنش را ثبت و ضبط نماید. در همین ایام مستندی تحت عنوان «جنگ اول» را می سازد!
قاسم رستی خواه در زمان جنگ با گذراندن یک دوره غواصی زمینه گسترده تری در فیلمسازی را شروع می کند ومستند زیرآبی حول موضوعاتی چون آشنایی با دریا ، غواصی ، مروارید ، ماهیها ، خاویار، نیروگاه اتمی بوشهر، مین های آبی ، ساخت زیردریایی و… تهیه می کند.
فیلم مستند ( ورود به دنیای زیرآب ) قدیمی ترین و اولین مستند غواصی ایران توسط او ساخته شد. در این مستند، دریا و دانش غواصی به نحوی معرفی شد که بعد از۳۵ سال فیلم دیگری هم طراز آن ساخته نشده است.
(سه سفر)
قصه ایست در مرحله پیش تولید که برای ساخت یک فیلم سینمایی نوشته شده است. میتواند هم به صورت یک فیلم سینمایی سه اپیزودی و یا سه فیلم جداگانه ساخته شود.
( سفر اول )
قصه مرگی که در آب رخ می دهد.
( سفر دوم )
قصه مرگی که زیر خاک رخ می دهد.
(سفر سوم )
قصه مرگی که در فضا رخ می دهد.
بعد از بازنشسته شدن از صدا و سیما فصل جدیدی از زندگی خود را آغاز می کند و با موسسات مختلف در ساخت فیلم های مستند همکاری و فعالیت خود را ادامه می دهد. غالب این مستندها در کشورهای خارجی و برخی در ایران و به زبان انگلیسی ساخته شد. مستندهای این دوره درکشورهای ترکیه، پاکستان، گرجستان، عراق، بوسنی و هرزگوین، ترکمنستان، ایتالیا و آفریقا با محوریت زبان فارسی تهیه شدند .
بعد از این دوران با تغییرو تحولاتی که در اوضاع و شرایط اجتماعی و فیلمسازی پیش آمد، او تصمیم می گیرد فعال تر از قبل به آموزش و انتقال اطلاعات و تجربیات خود به جوانان بپردازد. و اگرچه در طول سالهای قبل، در زمینه های عکاسی و فیلمبرداری و زبان انگلیسی تدریس می کرد، ولی این بار با پیشنهاد طرحی مبنی بر آموزش فن تخصصی عکاسی زیر آب را که نیاز مبرم جامعه هنری می دانست، رسما وارد سیستم آکادمیک کشور می شود تا اندوخته های هنری خویش را در اختیار قشر جوان کشورش قرار دهد.
قاسم رستی خواه از سال ۱۳۵۴ تاکنون در رشته های مختلفی چون فیلمسازی، کارگردانی، فیلمبرداری، نور، تصویر و صدا فعالیت مستمر دارد. در این سالها در رادیو، تلویزیون، شرکت ها و دفاتر مختلف تبلیغاتی دولتی و غیر دولتی، در زمینه های مختلف خبری، تولیدی، اجتماعی، ورزشی، سیاسی، هنری، کودک و… کارنامه درخشانی دارد.
| ردیف | عنوان برنامه های تولیدی | نوع برنامه | زمان | سال ساخت | کارگردان/تهیه کننده |
| ۱ | با تیک هنری که دوام می آورد؟ | فیلم مستند هنری | ۳۰ دقیقه | ۱۳۵۶ | رستی خواه شبکه ۱ |
| ۲ | جهاد سازندگی (مرغداری در زنجان) | فیلم مستند اجتماعی | ۳۰ دقیقه | ۱۳۵۸ | رستی خواه- صداوسیمای مرکززنجان |
| ۳ | جنگ اول | فیلم مستند جنگی | ۳۰ دقیقه | ۱۳۵۹ | آشوری- دوخته چی زاده- رستی خواه |
| ۴ | جزایر و دریاچه های ایران(ورود به دنیای زیر آب) | فیلم مستند زیر آبی | ۳۰ دقیقه | ۱۳۶۱ | محمدرضا موسایی |
| ۵ | داستانی سینمایی مادر | فیلم سینمایی تلویزیونی | ۹۰ دقیقه | ۱۳۶۳ | فتحعلی اویسی |
| ۶ | مستندهای جنگی (همسفر راهیان فتح-دفاع مقدس-کلاس ایثار) | فیلم مستند داستانی جنگی | ۳ قسمت۳۰ دقیقه ای | ۱۳۶۲ الی ۱۳۶۶ | تحویلداری-جنت خواه دوست- رئیسیان |
| ۷ | آنها روزی به خانه باز خواهندگشت (آوارگان جنگی) | فیلم مستند جنگی | ۶۰ دقیقه | ۱۳۶۸ | پاک روان |
| ۸ | زلزله رودبار | فیلم مستند اجتماعی | ۳۰ دقیقه | ۱۳۶۹ | محمدرضا اسلامی |
| ۹ | مسابقات رالی شمال ایران | فیلم مستند ورزشی | ۴۰ دقیقه | ۱۳۶۹ | شبکه دو |
| ۱۰ | قله درفک | فیلم مستند کوهنوردی | ۴۵ دقیقه | ۱۳۶۹ | پیر ایرانی- زارعین شبکه دو |
| ۱۱ | کودک بازی تفکر | فیلم مستند کودک | ۳۰ دقیقه | ۱۳۶۹ | سجادی شبکه دو |
| ۱۲ | توسعه محیط زیست | فیلم علمی | ۴۵ دقیقه | ۱۳۶۹ | اشجع زاده |
| ۱۳ | روی خط مرز (دو دوست پیر) | فیلم مستند هنری | ۱۳ قسمت ۳۰ دقیقه ای | ۱۳۷۰ | محمد نوری زاد |
| ۱۴ | پرورش مروارید (کالنگ) | فیلم مستند (زیر آبی) | ۴۰ دقیقه | ۱۳۷۰ | روشن افشار صدا و سیمای بندرعباس |
| ۱۵ | حفظ و نگهداری ماشین آلات کشاورزی | فیلم مستند آموزشی | ۱۳ قسمت ۱۵ دقیقه ای | ۱۳۷۰ | خطیبی- مقدسی |
| ۱۶ | کارخانه فولاد اهواز | فیلم مستند صنعتی | ۴۵ دقیقه | ۱۳۷۰ | رشتیان |
| ۱۷ | کیش جزیره ناشناخته | فیلم مستند دریایی | ۴ قسمت ۳۰ دقیقه ای | ۱۳۷۱ | مرادی- بهمنی مرکز شیراز |
| ۱۸ | داروهای گیاهی | فیلم مستند دارویی | ۴ قسمت ۴۰ دقیقه ای | ۱۳۷۱ | محمود مقدسی |
| ۱۹ | سریال داستانی ستاک | فیلم سریال داستانی | ۱۳ قسمت ۴۰ دقیقه ای | ۱۳۷۳ | سعید نادری |
| ۲۰ | الگوی مصرف (مسکن) | مستند ویدیویی اجتماعی | ۷ قسمت ۳۰ دقیقه | ۱۳۷۳ | نیشکری-گوهرزاد |
| ۲۱ | پیرامون دماوند | مستند ویدیویی ورزشی | ۴ قسمت ۳۰ دقیقه ای | ۱۳۷۴ | پیر ایرانی- شبکه دو |
| ۲۲ | سیمای نوجوان | مستند ویدیویی ترکیبی | مجموعه ۳۰ دقیقه ای | ۱۳۷۶ | حسن زاده- علایی |
| ۲۳ | نیمرخ | مستند ویدیویی ترکیبی | مجموعه ۳۰ دقیقه ای | ۱۳۷۷ | حسن زاده- علایی |
| ۲۴ | چشم ها را باید شست | مستند ویدیویی سیاسی اجتماعی | ۳۰ دقیقه | ۱۳۸۰ | مهدی معماریان- بابایی(به زبان انگلیسی) جام جم بین المللی |
| ۲۵ | زبان فارسی | مستند ویدیویی ادبی تاریخی | ۱۷ قسمت ۴۰ دقیقه ای | ۷-۱۳۸۵ | محمد شیرازی- حمید شیرازی-شبکه ۱ |
| ۲۶ | سرزمین آفریقا | مجموعه ویدیویی مستندهای سیاسی اجتماعی | ۳ قسمت ۳۰ دقیقه ای | ۱۳۸۹ | پرس تی وی- آشوری(به زبان انگلیسی) |
| ۲۷ | اربعین ۱۳۹۲ کربلا | مستندهای مذهبی | ۲ قسمت ۴۰ دقیقه ای | ۱۳۹۲ | شبکه امام حسین- رستی خواه- آشوری |
ترجمه کتاب آموزش عکاسی دیجیتال زیر آب گام دیگری در جهت پیشرفت در زمینه های آبی و دریایی است که توسط این پیشکسوت فرهنگ و هنر آذرماه سال ۱۳۹۷ منتشر شد.
ارسال دیدگاه
در انتظار بررسی : 0