چرا فیلم سینمایی «شیشلیک» اکران نمی‌شود؟

نمانامه: روح‌الله سهرابی مدیر کل اداره نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی، درباره آخرین وضعیت فیلم سینمایی «شیشلیک» که به رغم صدور پروانه نمایش هنوز موفق به اکران نشده، به مهر گفت: در تلاش هستیم تا با تعامل دو سویه موانع اکران عمومی «شیشلیک» را برطرف کنیم، اما به هر حال طبیعی است که هر فیلم بنا بر شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی که در هر مقطعی بر جامعه حاکم است، با ملاحظاتی هم مواجه باشد.
.
در این شرایط یک جمع هفت – هشت نفره از سوی ریاست سازمان معرفی می‌شوند تا درباره فیلمی که ذاتاً حساسیت‌زا و مسئله‌دار هست و لحن خاصی دارد تصمیم‌گیری کنند تا ببینند آیا این فیلم مناسب اکران در یک مقطع خاص هست یا نه؟
.
وی ادامه داد: در کنار این ملاحظه کلی، بحث وفادار بودن فیلم‌ها به یک سری اصول و مسائل عرفی، شرعی، اجتماعی و سیاسی هم وجود دارد و اینکه این آثار حداقل باید اصول را مراعات کنند. در کتاب قانون و مقرراتی که تحت عنوان آئین‌نامه نظارت بر نمایش فیلم، مسیر دریافت پروانه ساخت و نمایش را نشان می‌دهد، بندی وجود دارد که صراحتاً می‌گوید «معاونت سینمایی می‌تواند بنا به ضرورت‌های سیاسی و فرهنگی از نمایش فیلمی که دارای پروانه نمایش است جلوگیری و پس از رفع موانع (در صورت امکان) مجدداً اجازه نمایش صادر نماید.» بر این اساس سازمان سینمایی می‌تواند به‌طور موقت از اکران یک فیلم دارای پروانه نمایش هم جلوگیری کند تا زمانی که شرایط برای آن فراهم و موانع رفع شود.
.
مدیر کل اداره نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی تأکید کرد: معنی این تبصره از قانونی که اتفاقاً مصوب این دولت هم نیست و تصویب آن به اوایل دهه ۸۰ برمی‌گردد، این است که مسئولان سازمان سینمایی این حق را در مواجهه با یک فیلم دارای پروانه نمایش دارند. همین تبصره دست سازمان سینمایی را در مدیریت فضای سینمایی کشور باز گذاشته است.
.
سهرابی در پاسخ به اینکه مشخصاً ملاحظات سازمان سینمایی درباره «شیشلیک» چیست؟ گفت: غیر از مصادیقی که به عوامل فیلم اعلام شده، تحلیل برخی دوستان این است که در کلیت اثر باید مراقبت‌هایی کرد تا منجر به جریحه‌دار شدن برخی احساسات نشود. شاید این مسئله مربوط به جزئیات فیلم نباشد، اما در یک نمای کلی تحلیل شورا این است که فیلم می‌تواند به آرامش و اعتماد مخاطب که امروزه با مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌های ظالمانه دست و پنجه نرم می‌کند آسیب وارد کند.

وی تأکید کرد: یک فیلمساز حتماً آن درایت و زیرکی را دارد که بتواند فیلم خود را از شرایطی که در آن قرار گرفته است بیرون بیاورد و نجات دهد. طبیعتاً وقتی در آن سو شاهد حسن نیت باشیم، در این سو هم تصمیم‌گیرندگان در شوراهای مربوطه با دید بازتر و همراه‌تری اثر را بررسی می‌کنند. با تدبیر صاحبان آثار نه این فیلم که همه آثار می‌توانند مسائل‌شان را برطرف کنند. فکر می‌کنم درباره این فیلم خاص هم اگر دوستان تدبیری بیندیشند و پیشنهادات خود را برای اصلاح و ترمیم لحن و فضای فیلم به سازمان ارائه کنند، می‌توان درباره آنها بحث و بررسی کرد و امیدوار به حل مشکل بود تا فیلم از بن‌بست خارج شود.

مدیر کل اداره نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی درباره تکرار معضل اکران برای برخی فیلم‌های دارای پروانه نمایش توضیح داد: واقعیت این است که این مشکل به ‌ندرت برای فیلم‌ها پیش می‌آید و اگر اشتباه نکنم از میان بیش از ۲۰۰ فیلم تعداد انگشت‌شماری باشند که با چنین مشکلی مواجه هستند. ضمناً نباید این نکته مهم را فراموش کرد که تعداد بیشتر این آثار که در محاق توقیف هستند در واقع از دوره‌های گذشته باقی‌مانده و در اکثر موارد ما میراث‌دار توقیف دوره‌های گذشته هستیم، اما به سمتی می‌رویم که برای همین آثار هم فکری بکنیم.
.
سهرابی افزود: همه دوستانی که از وزارت ارشاد پروانه ساخت دریافت می‌کنند، حتماً در جریان منهیات، توصیه‌ها و تأکیدات سازمان سینمایی قرار دارند. در مقطع صدور پروانه ساخت، همه این موارد به دوستان اعلام می‌شود. حدود ۲۰ بند مشخص درباره اصول کار وجود دارد که همه متقاضیان آن را می‌خوانند و نسبت به آن تعهد می‌دهند، اما متأسفانه در مرحله تولید به دلایلی اتفاقاتی می‌افتد که وقتی دوستان برای دریافت پروانه نمایش اقدام می‌کنند ما با اثر دیگری مواجه می‌شویم که با متن مصوب فاصله دارد. حتی در این موارد هم معمولاً اینگونه بوده که با تعامل کارها پیش‌رفته است تا اثری در توقیف نماند و صاحبان آثار دچار خسارت نشوند.
.
وی تأکید کرد: چیزی به عنوان «بسته شدن همیشگی پرونده یک فیلم» در سازمان سینمایی نداریم و همه موارد با تعامل قابل حل است، مگر آنکه یک فیلم به‌گونه‌ای باشد که واقعاً بخواهد ریشه و اصل و اساس را تخریب کند و دیگر راه نجاتی برای خود باقی نگذاشته باشد.