«ژان گابن» قهرمان تراژیک سینمای فرانسه

پایگاه خبری نمانامه: سینمای فرانسه تا به حال بازیگران بزرگی را به خود دیده ولی جایگاه “ژان گابن” جدا از دیگران است. نسل نگارنده این یادداشت، “ژان گابن” را با نسخه فرانسوی و اصیل شاهکار ویکتور هوگو «بینوایان» در نقش ژان والژان به‌یاد می‌آورد. گابن در سکانس نجات پیرمرد سالخورده از زیر گاری، همچون قهرمانی شکست ناپذیر
کت از تن در می‌آورد و با بلند کردن گاری پیرمرد را نجات می‌دهد. هنوز هم این صحنه درخشان بعد از این همه سال در ذهنم به یادگار مانده است. ژان گابن همچون همتاهای فرانسوی دیگرش چهره‌هایی چون: آلن دلون و ژان پل بلموندو، در اکثر فیلم‌هایش با سرانجامی خشونت بار و مرگ روبرو میشد. گویا قرار بود او به عنوان قهرمانی تراژیک با پایانی غم‌انگیز به رستگاری دست پیدا کند. مگر می‌شود عاشق سینما باشید و از بازی او در نقش “مالانزه” یک پدرخوانده سیسیلی در فیلم بیاد ماندنی “دسته سیسیلی‌ها” ساخته “هارنی ورنوی” لذت نبرید؟ گابن به عنوان گانگستری پا به سن گذاشته با هوش و ادراکی بالا یکی از بهترین نقش‌های کارنامه بازیگری‌اش را ارائه می‌دهد و می‌درخشد.

ژان گابن در شکلگیری جریان معروف به “موج نو” سینمای فرانسه نقش انکارناپذیری دارد. او در تعداد بسیاری از بهترین فیلم‌های موج نو بازی کرده و جوایز زیادی را به خود اختصاص داده است. آندره بازن منتقد سرشناس در مورد او می‌گوید: گابن یک چهره مقتدر و استثنایی در سینمای فرانسه محسوب می‌شود. او جدا از ستاره بودن یک چهره ممتاز اجتماعی است که در سراسر جهان ازجایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

ژان گابن با نام اصلی “ژان الکسی مون کورژه” در ۱۷ می ۱۹۰۴ درشهر “مدریل”
فرانسه بدنیا آمد. پدر و مادرش از شومن‌های محبوب فرانسوی بودند که شب‌ها در کافه‌ها برنامه‌های شاد اجرا می‌کردند. در ۱۹ سالگی به عنوان مجری حرکات موزون مشغول به کار شد و خیلی سریع جذب نمایش‌های باله و موزیکال شد و به ایفای نقش‌های مکمل پرداخت. اولین فیلمش “هرکس بخت خود” را در سال ۱۹۳۰ بازی کرد. فیلم “ستاره والنسیا” ۱۹۳۳ او را به شهرت رساند و با فیلم “ماریا شاپلن” ۱۹۳۴ جایگاه خود را به عنوان یکی از بازیگران پرقدرت سینمای فرانسه تثبیت کرد. به اولقب قهرمان تراژیک سینمای معاصر را داده‌اند. گابن بازیگری متعهد و دقیق بود و به نقش‌هایش ویژگی‌های قابل توجهی می‌بخشید. او در جایگاه چهره‌ای رمانتیک اما محکوم به مرگ در اواخر دهه ۱۹۳۰ انتخاب اول کارگردان‌های موفقی چون: مارسل کارنه، ژان رنوار، ژاک بکر و ژرژلاکومب بود. درمیان آثار موفق و دیدنی گابن می‌توان به نام‌هایی چون: په په لوموکو، بندرمه آلود، روز بر می‌خیزد، لحظه حقیقت، بینوایان، توهم بزرگ، حکم، اشاره کرد. ژان گابن در اکثر فیلم هایش با برخورد ساده و صریحش تجسم ارزش‌هایی بود که برای تماشاگران هم عصرش جذابیت داشت. او با نقش آفرینی‌های بی‌نقصش تصویر جدیدی از مرد با تجربه و دارای اعتماد به نفس را ارائه داد که به سرنوشتش مسلط بود و در مقابل زنان از خود ضعفی نشان نمی‌داد. او در طول دوران فعالیتش در سینما بازتاب دهنده طرز فکر هم وطنانش بود.

گابن؛ عمل گرایی، شجاعت فیزیکی، آرامش و وقار را به طرفدارانش هدیه داد. ژان گابن با کارنامه‌ای بالغ بر ۳۰ فیلم، به دلیل نارسایی قلبی در ۱۵ نوامبر ۱۹۷۶ در ۷۲ سالگی چهره در نقاب مرگ کشید و خاکستر جسدش در دریا پخش شد.

ناصر سهرابی