کتاب «راهنمای فیلم سینمای ایران» نوشته حسن حسینی

به قلم: برومند شکری 

نمانامه: کتاب «راهنمای فیلم سینمای ایران» به بررسی، تحلیل و نقد فیلم‌های سینمای ایران بین سال‌های ۱۳۰۹ تا ۱۳۶۱ پرداخته است. این کتاب حاصل پنج سال نگارش، تحقیق و پژوهش و با همفکری جمعی از منتقدان و پژوهشگران سینما  از جمله خسرو دهقان، بهزاد رحیمیان، علیرضا محمودی، علی قلی‌پور، بهداد آوندامینی و علی پاپلی یزدی تهیه و تنظیم شده است.

حسن حسینی منتقد و پژوهشگر سینما که سالهاست با برنامه سینمایی هفت همکاری می کند و  مخاطبین او را با نقدهای کارشناسی در این برنامه می شناسند، پیشتر نیز با انتشار مجموعه درس گفتارهای «فیلمفارسی» فعالیت های زیادی در حوزه نقد سینما داشته است.

حسن حسینی را می بایست از حامیان «فیلمفارسی» دانست که سالهاست از این عقیده دفاع کرده و به تعبیر خود او در طول این سالها در برابر یک تحقیر تاریخی که به فیلم های عامه پسند یا «فیلمفارسی» روا شده، تلاش کرده است.

در تحلیل این کتاب باید گفت: رویکرد ما در قبال ساختار و بدنه سینمایی که خود در آن پرورش یافته ایم تا به  حدی تجزیه شده است که در دانشنامه های معتبر جهان، سینمای ایران را به معنی عام خود به رسمیت نمی شناسند. سینمای هالیوود با همه طمطراقی بودنش و سینمای بالیوود با همه فیل در هوا کردن، هر یک با برندی در این صنعت حضور دارند.

فیلم فارسی یا فیلم عامه پسند را چه زمانی که سینمای مبتذل نامیده می شد و چه بعد سینمای نجیب و چه الان که دیگر هیچ عنوانی نمی توان روی آن گذاشت، به قول بزرگی بهتر است سینمای خالیوود را انتخاب کنیم تا لااقل با برندی در جهان شناخته شویم.

وقتی سینمای ما هیچ عنوانی ندارد و خودمان هم از واژه فیلم فارسی خجالت می کشیم پس بهتر است مانند کشوری چون افغانستان که معتقد است سینما ندارد، ما هم به نداری خودمان اعتراف کنیم تا خیال همه آسوده شود.

از طرفی سینمای قبل از انقلاب هر مشکلی که داشت، با وجود بی سوادی تهیه کننده ها، کارگردانها، فیلمنامه نویس ها، بازیگران و همین طور فقدان تکنیک، ولی حداقل جاذبه های سینمایی معمول را داشت و به مخاطب رویا می فروخت. اما سینمای پس از انقلاب نه تنها هیچ نوع جاذبه معمول سینمایی را ندارد بلکه روابط به شدت مصنوعی و غیرقابل باور است!

بهزاد رحیمیان نویسنده و پژوهشگر سینما درباره این کتاب نوشته است: « با خیال آسوده می توانم بگویم شخصا مدیون حسن در جهت توجه جدی تر به زمینه هایی هستم که او (و فقط او ) در آنها کار کرده است. این که یکی از نسل گذشته وام دار حسن است می تواند اعتباری برای شخص او به شمار نیاید. اما حتما مایه مباهات نسل قبلی می تواند باشد که یکی از نسل بعدی ( بدون اینکه چیزی از آنان آموخته باشد) می تواند چیزهای بسیاری برای آموختن در چنته داشته باشد. سینما این جوری است که زنده می ماند»

این کتاب با فراهم‌آوردن ۵۱۷ مدخل در ۸۲۰ صفحه، در قطع رحلی با قیمت ۳۲۵ هزار تومان و به تیراژ ۷۷۰ نسخه از سوی انتشارات روزنه‌کار منتشر شده است.