فیلم مستند دف به کارگردانی «شبنم قلی خانی»

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کردستان در حاشیه فیلمبرداری این مستند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، اظهار داشت: مستند دف در راستای معرفی میراث فرهنگی ناملموس کشور به کارگردانی «شبنم قلی خانی» از بازیگران و کارگردانان کُرد سینمای ایران، در سنندج در حال فیلمبرداری است.

یعقوب گویلیان افزود: از ۲ سال پیش قرار بود مستندهایی برای معرفی میراث فرهنگی ناملموس (پنهان) کشور تهیه شود که به دلیل شیوع ویروس کرونا این پروژه به تعویق افتاد اما با توجه به اهمیت این پروژه، اخیرا از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کار کلید خورده و قرار است میراث فرهنگی ناملموس شاخص هر استان در قالب ۳۰ مستند تهیه و برای عموم پخش شود.

وی ادامه داد: در استان کردستان دف نوازی و دف سازی به عنوان یک میراث فرهنگی ناملموس مورد توجه قرار گرفته، چون یکی از شاخصه‌های اصلی این استان دف نوازی و دف سازی است.

مدیرکل میراث فرهنگی کردستان اضافه کرد: در همین راستا مستند دف به کارگردانی خانم «شبنم قلی خانی» در استان کردستان ساخته می‌شود که در این مستند به ساز دف از جنبه‌ گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی پرداخته خواهد شد.

وی یادآور شد: این مستند در ۲ بخش دف نوازی و دف سازی تهیه می‌شود که اجرای گروه‌های دف نوازی و پیشکسوتان دف نواز، مصاحبه با کارشناسان موسیقی و حضور در کارگاه دف سازی را در آن شاهد خواهیم بود.

تا کنون ۱۵ فیلم کوتاه و مستند ساخته‌ام

«شبنم قلی خانی»، کارگردان مستند دف نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: مستند دف یکی از ۳۰ مستندی است که به درخواست وزارت میراث فرهنگی به عنوان میراث ناملموس کشور ساخته می‌شود که در استان کردستان با توجه به اینکه دف به عنوان یک میراث ناملموس به ثبت ملی رسیده و آوازه جهانی نیز دارد، به این موضوع پرداخته‌ایم.

وی ادامه داد: خانواده مادری من کُرد سنندج هستند، به همین دلیل با فرهنگ و زبان کُردی آشنا هستم و زمانی که پیشنهاد کارگردانی این مستند به من شد از آن استقبال کردم و بایت این موضوع بسیار خرسندم.

قلی خانی اضافه کرد: در این مستند به ۲ مقوله دف نوازی و دف سازی پرداخته‌ایم و تعدادی از اساتید موسیقی مقابل دوربین ما قرار گرفتند و در مورد دف صحبت کردند که برای خود من هم همچون یک کلاس درس بود و چیزهای بسیاری یاد گرفتم.

وی گفت: مستند دف قرار است در ۲۵ دقیقه از شبکه‌های ۲ سیما و مستند پخش شود و علاوه بر اینکه یک نسخه از آن در اختیار وزارت میراث فرهنگی قرار می‌گیرد، یک نسخه نیز به سازمان یونسکو ارسال خواهد شد.

این بازیگر و کارگران مطرح کشورمان یادآور شد: این مستند تجربه بسیار خوبی برای من بود و بار دیگر در جمع مردم خونگرم، مهمانواز و اصیل کردستان حضور یافتم و این چند روز ما را بسیار مورد لطف خودشان قرار دادند که از آنها تشکر می‌کنم.

حضور در کارگاه دف سازی «حیدر محمدی» از اساتید خبره دف سازی، اجرای گروه دف نوازی آبیدر به سرپرستی «فرید زندی»، اجرای پیشکسوتان دف نوازی کردستان از جمله «سید علاءالدین یاسینی» و مصاحبه با «سید بهاالدین حسینی» و «فرشید حسامی» از کارشناسان دف نوازی و موسیقی از جمله بخش‌های این مستند بوده که بخش‌هایی از آن در محل عمارت خسروآباد و خانه کُرد از اماکن تاریخی شهر سنندج فیلمبرداری شده است.

دف به عنوان ساز اصلی و تخصصی منطقه کردستان دارای پیشینه و قدمت طولانی است و با توجه به اینکه جایگاه اولیه آن در خانقاه‌ها، تکایا و محل ذکر دراویش و عارفان بوده از قداست خاصی در این منطقه برخوردار است.

میراث فرهنگی ناملموس به تولیدات و فرآیندهای فرهنگی گفته می‌شود که از نسل‌های پیشین باقی مانده‌اند. بخشی از دارایی‌های فرهنگی، محصولاتی به شکل ناملموس هستند، مانند ترانه، موسیقی، درام، توانمندی، آشپزی، هنر صنایع دستی و جشنواره‌های گوناگون. اینها شکل‌هایی از فرهنگ به‌ شمار می‌روند که که قابل ثبت و ضبط هستند اما ملموس نبوده و قابلیت ذخیره در محل فیزیکی مانند موزه را ندارند اما از طریق ابزارها و وسایلی که در آن‌ها به‌کار رفته‌اند قابل تجربه ‌کردن هستند. این وسایل فرهنگی توسط سازمان ملل متحد گنجینه‌های بشری نامیده شده ‌است.