به بهانه زادروز محمد حسن حسامی محولاتی، طنزپرداز


به قلم: پروفسور سیدحسن امین

پایگاه خبری نمانامه: محمدحسن حسامی‌محولاتی ( زاده ۷ مهر ۱۲۹۷ تربت‌حیدریه — درگذشته ۲۸ خرداد ۱۳۹۳ تهران ) شاعر و طنزپرداز.

محمدحسن حسامی محولاتی به‌گفته‌ خودش در هفتمین روز از هفتمین ماه سال ۱۲۹۷ در ساعت ۷ صبح در روستای عبدل‌آباد محولات ( یا مهولات ) تربت‌حیدریه در خانواده‌ای روحانی به‌دنیا آمد. او تحصیلاتش را تا ششم ابتدایی در زادگاهش خواند. از آن پس به‌تحصیل علوم قدیمه پرداخت و مدت دوسال در مدرسه‌ شیخ یوسف‌علی کسب دانش کرد و به‌علت سرودن شعر طنزگونه‌ای از آن مدرسه اخراج شد.
وی آنگاه نخست در تربت حیدریه به ادامه تحصیل پرداخت و بعد به‌مشهد عزیمت کرد و دیپلم ادبی گرفت و همزمان به استخدام سازمان اوقاف درآمد و در ضمن با روزنامه‌ خراسان که به‌مدیریت صادق تهرانیان اداره می‌شد، همکاری کرد و از سال ۱۳۲۹ تا ۱۳۴۲ این همکاری ادامه داشت. او از سال ۱۳۴۲ به‌تهران نقل مکان کرد‌ که علاوه بر د‌اشتن سمت نمایند‌گی روزنامه‌ خراسان د‌ر مرکز، د‌ر اد‌اره‌ اوقاف مسئول انتشار مجله‌ بسیار وزین «معارف اسلامی» بود‌ که ناشر أثار و مقالات اعاظمی مانند استاد ما علامه سید محمدکاظم عصار بود و نامه ای حاوی نقدی علمی از پدر زنده یاد من سیدعلینقی امین استاد مدرسه سپهسالار قدیم را نیز منتشر کرد.
هنر اصلی حسامی محولاتی سرودن شعر طنز بود. شرح حال او در کتاب طنزپردازان معاصر تالیف توح سمنانی أمده است. من نیز در ” یادنامه ابراهیم صهبا” از انتشارات انجمن ادبی کمال از او یاد کرده ام. او همچنین تا سال ۱۳۵۰ با هفته نامه‌ فکاهی انتقاد‌ی توفیق با امضاهای «قلقلکچی» و «قلقل» درکنار دکتر حسن خواجه نوری همکاری پیوسته د‌اشت.
‌او د‌ر سال ۱۳۵۹ با نشریه‌ جد‌ید‌ «یاقوت» به‌مد‌یریت مهند‌س یحیی خالقی با امضاء «ح. محولاتی » همکاری کرد‌ تا این‌که نشریه مزبور نیز پس از چند‌ی به‌تعطیلی رفت‌. او مد‌تی نیز برای هفته‌نامه ” گل‌آقا” به مدیریت کیومرث صابری، شعر طنز می‌نوشت. در مجله حافظ به مدیریت من هم علاوه بر شعر ،مقاله مهمی راجع به حمیدرضا پهلوی ( برادر محمدرضاشاه ) نوشتکه چرا از دربار طرد شد. اشعار دوستانه حسانی محولاتی برای من در پایان ” دیوان امین ” چاپ شده است.
کتاب “رنگین کمان طنز” مشتمل بر اشعار طنز و قطعات نثر فکاهی و چند بحرطویل وی، با مقدمه استاد دکترابراهیم باستانی پاریزی، توسط نشر خرّم منتشر شد. دیوان دوم او با مقدممه من زیر چاپ است.او به‌لهجه خراسانی نیز د‌ارای اشعار فراوان طنز است. حسامی همچون نگینی در حلقه‌ طنزپردازان کشور می‌درخشید و همیشه در این عرصه جزو صدرنشینان انجمن های ادبی بود قاسم شکروی و اسماعیل رزم أسا و من در سال های پایانی عمرش به او نزدیک بودیم.
یادش گرامی باد!
سیدحسن امین
۷ مهر ۱۴۰۰ در راه تبریز به خوی به همراهی فریدون گوهری و برومند شکری