«توکا» مجموعه مقالاتی درباره تئاتر خردسال

پایگاه خبری نمانامه: رونمایی از کتاب «توکا» به سردبیری فائزه فیض، که مجموعه مقالاتی درباره تئاتر خردسال است، عصر شنبه ۲۶ بهمن ماه با حضور اعضا انجمن تئاتر کودک و نوجوان، در خانه تئاتر برگزار شد.

در ابتدای این نشست، مهدی قلعه رئیس هیئت مدیره تئاتر کودک و نوجوان گفت: مجله شفاهی «توکا» به نسخه پنجاه و یکم خود رسید. در حال حاضر دومین کتاب «توکا» رونمایی شده و قرار بر این است که این کتاب هر فصل چاپ شود. 

او ادامه داد: ما در دو سال آینده به اجبار زیر نظر وزارت کار خواهیم رفت. اما انجمن کودک و نوجوان کمی شرایط خاص دارد چرا که کدی در وزارت کار مخصوص کودک و نوجوانان وجود ندارد. برای حل این مشکل باید پنج گروه پنجاه نفره داشته باشیم تا در وزارت کار به عنوان یک گروه صنفی ثبت شویم. 

قلعه گفت: باید بگویم که ما قرار است جشنواره‌ای با عنوان «تک نفره» داشته باشیم که در یک پروسه هفت روزه، شش کار کودک، شش کار نوجوان و شش کار خردسال انتخاب شود و به عنوان جایزه سه نمایش برگزیده به اجرای عموم برود. برنامه‌ریزی ما این است که در هفته تئاتر این برنامه اجرا شود.

در ادامه احترام برومند، بازیگر و عضو هیئت داوران جشنواره تئاتر «کودک و نوجوان همدان»، گفت: به فائزه فیض تبریک می‌گویم و خوشحالم که در کتاب شماره ۲ توکا به صورت تخصصی به موضوع «خردسال» پرداختند. امیدوارم که همه فعالان تئاتر کودک این کتاب را مطالعه و در  کتابخانه خود داشته باشند و از این پس آثاری نگارش شود تا کسانی که در این حوزه تخصص دارند بتوانند کارهای بهتری را بر صحنه ببرند. 

سپس داوود کیانیان گفت: من کتاب «توکا» را پیشتر در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان دیده بودم. باید بگویم این کتاب بسیار ارزشمند است و چنین دستاوردی فقط از عشق نشأت می‌گیرد. چند روز پیش گفتاری را درباره عشق از یک محقق شنیدم که می‌گفت کودک عاشق‌ترین فرد در دنیا است. او عاشق بازی کردن است. او برای عشقش به بازی از غذا، خواب و همه‌چیزش می‌گذرد. عاشق، خلاقیت را خلق می‌کند و باید بگویم کسانی که کتاب «توکا» را کار کردند، عاشق هستند.

او ادامه داد: کاش هزینه بیشتری برای پژوهش صرف کنیم تا کتاب‌های بیشتری در حوزه تئاتر چاپ شود. اینجا لازم می‌دانم که به این نکته هم اشاره کنم که تئاتر خلاق با نمایش خلاق متفاوت است. تئاتر خلاق، تئاتری است که برای تماشاچی خلق می‌شود. اما نمایش خلاق نمایشی است که در لحظه‌ای که خلق می‌شود به پایان می‌رسد و کاری به تماشاگر ندارد. 

فائزه فیض، سردبیر کتاب «توکا» گفت: باید در ابتدا از مهدی قلعه بابت همه زحماتش تشکر کنم همچنین از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان بخاطر  چاپ این اثر.
 تئاتر خردسال در تمام دنیا مسئله‌ای تازه است و کمتر از نیم قرن قدمت دارد. در ایران هم از سال ۹۲ این موضوع با تخصیص بخشی در جشنواره تئاتر، خاص شد. باید بین تئاتر کودک و خردسال حد فاصل قائل شویم و با اطلاعات کافی سوژه‌مان را پیدا کنیم. امروزه کلاس‌های بازیگری را برای خردسالان می‌بینیم که تکنیک‌های آموزش برای خردسالان نمی‌شناسند و اشتباه عمل می‌کنند. امیدوارم که در سال‌های آتی نظارتی بر این جریان صورت بگیرد. 

فیض گفت: گردآوری کتاب «توکا» حدود دو سال به طول انجامید. این کتاب مجموعه‌ای از مقالات است که خودم ، آناهیتا غنی‌زاده، لاله مالمیر، مژگان وثوقی،سارا عرب،منوچهر اکبر لو،حسین فدایی حسین،سید جمال میر جعفری و لیلا یادگاری،منصوره عرب خراسانی،مژگان منتصریان و سامی صالحی از جمله افرادی هستند که در این کتاب مقاله دارند. 
باید بگویم ثابت شده که بچه‌ها از شش ماهگی‌ قابلیت فهم تئاتر حسی را دارند. آن‌ها از دوسالگی درام را می‌فهمند و می‌توان برای بچه‌ها قصه تعریف کرد.

در ادامه فیلم‌هایی از چگونگی کارکرد و کاربرد تئاتر خردسال در جهان پخش شد. 

بهزاد فراهانی، بازیگر گفت: خوشحالم که انجمن بازیگران با این انجمن وحدت بسیاری دارد. من چاپ این کتاب را تبریک می‌گویم و به شخصه پای هر حرکت تحقیقی و پژوهشی می‌ایستم و از آن حمایت می‌کنم.
احترام برومند گفت: متاسفانه به وجود آمدن مهدکودک‌ها مثل خانه سالمندان با توجه به نیاز جوامع صورت می‌گیرد. من خواهش می‌کنم که کودکانتان را تا قبل سه سالگی‌شان مهدکودک نبرید.

در ادامه عکسی به یادگار گرفته شد و سپس آیین رونمایی کتاب انجام شد.
آناهیتا غنی‌زاده، داور جشنواره «تئاتر کودک و نوجوان همدان» گفت: جمع‌آوری چنین کتابی کار بسیار سختی است. باید به گفته داوود کیانیان رجوع کرده و بگویم که جمع‌آوری چنین مجموعه‌ای تنها با عشق ممکن است. به لحاظ آماری و پژوهشی باید بدانیم کاری که در قبال بچه‌هایمان انجام می‌دهیم تا چه اندازه می‌تواند درست باشد. مقاله‌ من در کتاب «توکا» به این موضوع می‌پردازد.

او در پاسخ به این سوال که در ایران تئاتر خردسال داریم؟ گفت: بله، من در این دوره از جشنواره که داوری آن را بر عهده داشتم با تئاتر خردسال و مسائل آن آشنا شدم. باید بگویم که در حوزه تئاتر خردسال ما آموزش شکل نمی‌گیرد. 

این پژوهشگر گفت: ما باید بدانیم که بچه‌های چهار ساله امروز با بچه‌های چهار ساله سه سال پیش بسیار تفاوت دارد. پس در ابتدای امر باید مخاطب شناسی در این حوزه شکل بگیرد. برای پاسخ گرفتن از تئاتر خردسال باید در وهله اول او را بشناسیم و بدانیم که نمایش مختص به این گروه سنی نباید پیچیدگی داشته باشد. توجه به این نکته نیز لازم است که دایره لغت کودک خردسال محدود‌تر از دیگر گروه‌های سنی است و هنگام ترانه خواندن در کار این ویژگی باید لحاظ شود.

غنی‌زاده بیان کرد: من پیشنهاد می‌کنم گروه‌هایی که طرحشان در جشنواره پذیرفته می‌شود. همکاری داوران را تا پایان کار داشته باشند تا نتیجه‌ای که در پایان خلق می‌شود مناسب برای گروه سنی خردسال باشد.