نگاهی به «سریال جیران» ساخته حسن فتحی

به قلم: جبارآذین

نمانامه: گرچه جیران هم مانند شهرزاد زیبا است، ولی در داستان، نگارش، بازیها و اجرا به قدرت، زیبایی و جذابیت شهرزاد نیست. با این همه، به دو دلیل درمیان سریالهای تلویزیون و تولیدات شبکه خانگی، اثری ممتاز و متمایز است.

نخست آنکه، سازنده جیران، کارگردان توانای شهرزاد و تعدادی از بهترین سریالهای تلویزیون است. به همین دلیل هم این مجموعه نمایشی، دارای ساختار هنری حرفه ای و هنرمندانه و پردازش تصویری تماشایی و روایت های آشنای انسانی، اجتماعی و تاریخی است. جیران با آنکه از نظرمضمون و محتوا، دنیایی کوچکتر و به تبع آن، هنر آفرینی های کمتری از شهرزاد دارد، اما در همین اندازه هم جزو تماشایی ترین مجموعه ها است و در کارنامه خوب هنری حسن فتحی در کنار بهترین ساخته هایش ایستاده است.

دوم و از آن سو نیز چندین سر و گردن از سریال های عاشقانه خانوادگی و اجتماعی و تاریخی تلویزیون بالاتر است. با این حال، واقعیت اینکه، جیران جذاب در حد شهرزاد جذاب مخاطب ندارد، چرا که فاقد ظرایف و دقایق عاشقانه دومی و مثلث قوی عشقی آن است.

نکته ای که جیران را نزد مخاطبان آثار فتحی، کمتر دلپذیر و دلنشین ساخته است، گزینش فضا و بستر روایت داستان؛ دوران نخ نمای قجر در فیلم ها و سریال های ایرانی، نامطلوب بودن شخصیت ناصرالدین شاه نزد ایرانیان و انتخاب نامناسب بازیگران نقش های ناصرالدین شاه و جیران است. بر این کاستی ها باید یکدست نبودن بازیها، برخی دیالوگ های کم مایه و فضاسازی ها و طراحی های نه چندان جالب لباس این مجموعه را افزود.

با آنکه امتیازهای این مجموعه را با امتیازهای بیشتر شهرزاد، مقایسه کرده و به آن نمره داده ام، لیکن جیران به عنوان یک اثر دیدنی، خوش ساخت، جذاب و عاشقانه ای لطیف و شور انگیز، جزو کارهای مطرح فتحی و تهیه کننده آن بوده و از بسیاری آثار مشابه داخلی و خارجی برتر است. به همین دلایل است که جیران زیبا هم مانند شهرزاد زیبا خواهان دارد.

در انتها توصیه دوستانه ام، به هنرمندان ارجمندی چون حسن فتحی این است که، عزیزان! مردم را دریابید. مردم شریف ایران، گرفتار و دست تنگ هستند و گرانی و فقر امان همه رابریده است، لطفا در کنار عشق و مهر و تاریخ، آسیب شناسانه به مشکلات و معضلات اجتماعی هم بپردازید!