نگاهی به نمایش «جهان بانو» به کارگردانی حسن بزرا

محصول تازه سازمان فرهنگی هنری اوج که این‌بار در قالب اجرای یک نمایش بزرگ صحنه‌ای به همراه ایده‌ای جسورانه‌ای که روایتی تاریخی از ابتدای خلقت تا مناسبات انسان معاصر را در برمی‌گیرد، آنچنان متهورانه و جسورانه از آب در آمده  که فکر اجرای آن، حتی بر روی کاغذ هم نشدنی به نظر می‌رسیده است.

اینکه بخواهی سلسله روایت‌های مهم تاریخی را که هرکدام از آنها همچون یک نقطه عطف بزرگ و اثرگذار، توانسته‌اند مسیر زندگی فکری و زیستی بشریت را تغییر داده و بنیان‌های ذهنی او را وارد فاز جدیدی کرده‌اند، تصویرسازی کرده و آن را در قالب یک نمایش یک ساعت و نیمه به مخاطب ارائه کند، کار بزرگی است که عوامل تولید نمایش جهان بانو از عهده انجام آن به خوبی برآمده‌اند.

موضوع زمانی ابعاد گسترده‌تری به خود می‌گیرد که بدانیم آن چیزی که قرار است حکم نخ تسبیح پیونددهنده وقایع تاریخی را در این نمایش برعهده داشته باشد، همان زنانی هستند که از ابتدای پیدایش بشریت تاکنون، همواره نقش کلیدی و مهمی در تحولات تاریخی ایفا کرده‌اند.

حسن بزرا به عنوان کارگردان و برای روایت چنین ایده جسورانه‌ای، فرم هوشمندانه و مناسبی انتخاب کرده و با دوری کردن از به صحنه بردن چنین متنی در یک سالن پر از چهارچوب، به سراغ یک اجرای خیابانی رفته و با میزانسن‌های جذابش، تماشاگر را از چند جهت در معرض روایت خود قرار داده و چشم و گوش او را از عادت همیشگی خیره شدن به روبه رو دور می‌کند.

او با اتکا به دکورهای عظیم و چشم‌نوازش که همپوشانی خوبی با تصاویر ویدئویی به کار گرفته شده برقرار می‌کنند، موفق می‌شود تماشاگر را با نوعی جدیدی از روایت بصری از یک تئاتر آشنا سازد که در آن مخاطب مجبور می‌شود برای پیگیری وقایع، میزانسن‌های مورد نظر کارگردان را از سه جهت دنبال کند.

جهان بانو زنان را آفریده‌هایی تاثیرگذار در طول تاریخ معرفی می‌کند که بر خلاف تصور رایج، مهمترین تحولات بشری را هم مدیون و مرهون آنها می‌داند. از آرام گرفتن آدم در دامان حوا تا آسیه که با از آب گرفتن حضرت موسی و جلوگیری از کشته شدن آن حضرت، یکی از بزرگترین و مشهورترین تحولات تاریخ را رقم می‌زند و حضرت مریم که مسیح را در دامان خود پرورش می‌دهد تا خدیجه‌ای که در دنیای عرب با آن همه شهرت و ثروت، تبدیل به یکی از مهمترین عوامل رشد و گسترش دین اسلام می‌شود.

روایت جهان بانو وقتی به تاریخ معاصر می‌رسد، دیدگاهی را ارائه می‌دهد که ناشی از الگوبرداری از بزرگان تاریخ است. در این مسیر لازم نیست حتما زنی مشهور و تاریخ‌ساز باشی، همین که بتوانی به رشد و بالندگی جامعه اطرافت کمکی کرده باشی و  و با رفتارت مایه آرامش خانواده و هموطنانت باشی کاری بزرگ انجام داده‌ای، درست همانند روحیه‌ای که زنان پرستار ما در این سال‌ها و در زمان مبارزه با ویروس مرگبار کرونا از خود نشان داده و با فداکاری غیر قابل توصیفی، زندگی و حیات را به همه ما هدیه دادند .

جهان بانو  به کارگردانی حسن بزرا و تهیه‌کنندگی علی اسماعیلی، نه یک حکایت تاریخی ،که قرار است تصویری امروزی از زنان را به مخاطب ارائه دهد.