اصالت گوگوش کجاست؟

نمانامه: فائقه آتشین با نام هنری گوگوش متولد ۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۹ در محله سرچشمه تهران است. در شناسنامهٔ زادهٔ ۱۸ بهمن ۱۳۲۹ نشان می‌دهد، ولی خود او می‌گوید به گفتهٔ مادرش، در «۱۵ اردیبهشت» به دنیا آمده‌است.

دانشنامهٔ بریتانیکا نیز تاریخ تولد او را ۵ مهٔ ۱۹۵۰ (برابر با ۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۹) ذکر کرده‌است. خانوادهٔ وی اصالتاً از آذربایجانی‌هایی بودند که از آذربایجان شوروی به ایران مهاجرت کرده‌بودند. پدر گوگوش از اهالی شهر سراب بود، پدر و مادر گوگوش هنگامی که وی ۲ سال داشت از یکدیگر جدا شدند.

صابرآتشین پدر گوگوش درکار نمایش بود و در آن سالها در سقاخانه ها برنامه اجرا می کرد در سالهای کودکی، گوگوش همراه پدرش به محل کار او می رفت و تا سه سالگی همکار پدرش در عملیات آکروباتیک روی صحنه بود. در سه سالگی شیرین زبانی و استعداد زیادی از خودش نشان داد که چگونه می تواند کارآوازه خوانان و رقصندگان حرفه ای را تقلید کند وکم کم در برنامه های پدرش نقش اصلی را پیدا کرد و دو برابر پدرش دستمزد می گرفت.

گوگوش در سن ۸ سالگی کارخوانندگی را در برنامه های « صبح جمعه رادیو ایران » شروع کرد پس از آن در سنین نوجوانی شروع به اجرای برنامه درکاباره های بزرگ تهران کرد. اولین کاری که به طور مستقل اجرا کرد ترانه « قصه وفا» ساخته « پرویزمقصدی » بود.

دراوخر دهه پنجاه همراه باگسترش استفاده از تلویزیون و برنامه های موسیقی و رقص ، فضای جدیدی برای هنرنمایی های گوگوش بوجودآمد و او از این طریق توانست به مشهورترین خواننده آن دوران تبدیل شود. دامنه شهرت گوگوش و محبوبیت او خیلی سریع از مرزهای ایران گذشت و درکشورهای پارسی زبان دیگر مثل افغانستان و تاجیکستان محبوبیت زیادی پیدا کرد. برای خیلی از مردم و علاقمندان در این کشورها گوگوش یکی از برجسته ترین سمبل های هنرایرانی و هنرمندی بودکه راه را برای شناسایی دیگران بازکرد.

در دوران پربار اما کوتاه فعالیت های حرفه ای گوگوش درعرصه موسیقی پاپ در ایران او با ترانه سرایان و آهنگسازان متعددی همکاری کرد که اکثرآنها شاید بهترین آثارخود را به زبان گوگوش و با کمک خلاقیت و توانایی های ویژه او توانستند به آهنگ های به یادماندنی تبدیل کنند.  «واروژان، پرویزمقصدی، جهانبخش پازوکی، حسن شمائی زاده، شهریارقنبری و ایرج جنتی عطائی» هریک دوره ای کوتاه یا بلند اما بسیار موفق از همکاری با گوگوش را تجربه کرده اند.

اجراهای زنده

کنسرت‌های دوبی گوگوش تقریبأ هر سال در شهر دبی، امارات کنسرت بر‌گزار می‌کند. قیمت بلیط کنسرت‌های او از ۳۵۰ تا ۲،۰۰۰ درهم (از ۹۵ تا ۵۴۰ هزار تومان) است که باعث شده که کنسرت‌هایش از گران‌ترین کنسرت‌های اجرا شده در دبی به حساب آید. هواداران بسیاری از ایران و کشورهای فارسی‌زبان دیگر، تنها به خاطر دیدن اجرای زندهٔ گوگوش به دبی سفر می‌کنند. تعداد تماشاچیان برخی از کنسرت‌های او در دبی، بیش ۱۲ هزار نفر بوده‌است.

گوگوش و خانواده پهلوی

گوگوش از جمله هنرمندانی بود که به جشن تولّد ولیعهد، رضا پهلوی دعوت شد و در آن جشن، اجرای برنامه زنده داشت.همچنین وی در سال ۱۹۷۶ در جریان جنگ ظفار به عمان رفت و برای سربازان ایرانی برنامه اجرا کرد.

گوگوش بعد از انقلاب

با وقوع انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ و برپایی نظام جمهوری اسلامی، موسیقی پاپ و آوازخوانی زنان در محافل عمومی ممنوع اعلام شد. با وجود آن‌که اکثر هنرمندان ایرانی، مهاجرت از ایران را انتخاب کردند؛ گوگوش که به هنگام وقوع انقلاب در ایالات متحده به سر می‌برد، به ایران بازگشت. و گوشه‌گیری در پیش گرفت.

با وجود حاکمیت نظام اسلامی بر ایران، ترانه‌ها و موزیک‌ویدیوهای گوگوش به وفور و سهولت در ایران یافت می‌شد و گوگوش هم‌چنان طرفداران بیشتری را جذب می‌کرد. با انتخاب محمد خاتمی به عنوان رئیس‌جمهور ایران در سال ۱۳۷۶ بسیاری از محدودیت‌های پیشین برداشته شد. به برخی از زنان (گوگوش میان آنان نبود) اجازه داده شد تا در محافلی که همهٔ حضار، زن باشند به اجرای برنامه بپردازند. اگرچه پخش و توزیع موسیقی پاپ هم‌چنان ممنوع بود، ولی مالکیت آن مشکلی نداشت.

گوگوش بعد از انقلاب ازصحنه هنر دور شد و با وجود همه فشارها و شایعات ازایران خارج نشد و حتی یکبار نیزکه برای دیدن فرزندش کامبیزقربانی از ایران خارج شد ولی مجددا به ایران بازگشت تا اینکه در سال ۱۳۷۹ بعد از۲۲ سال سکوت، اولین کنسرت خود را در ترنتوای کانادا به روی صحنه برد و با آلبوم« زرتشت » شعری از« نصرت فرزانه » و آهنگی از خود گوگوش وگیتار« بابک امینی» به عالم هنر بازگشت.