در سینمای کودک گاهی ناچاریم با نابازیگر همراه شویم!

گزارش: رسول درنگ

نمانامه: کارگاه کارگردانی سینمای کودک و نوجوان با حضور ” سیروس حسن پور ” نویسنده، تهیه کننده و کارگردان در موزه ی سینما در تاریخ ۱۸ مهر ۱۴۰۲ برگزارشد .
این جلسه برای علاقه مندان به هنر در راستای کار با کودک و نوجوان بسیار مفید بود . هدف از این برگزاری که عوامل موزه ی سینما برای این جلسه در نظر گرفته بودند انتقال تجربیات این کارگردان به علاقه مندان و هنرجویان حاضر در جلسه بود این هنرجویان در رده های سنین متفاوت مشتاقانه در جلسه حضور پیدا کردند .
سیروس حسن پور شروع جلسه را با خاطرات شیرینی از خود بیان کرد .
او در شروع جلسه با بیان خاطراتی از کودکی خود و نحوه ی ورود به سینما در سن ۷ سالگی گفت : اتفاق از یک زمین فوتبال خاکی در شهر زیبا در غرب تهران شروع شد .
برادر من جزو باشگاه فوتبال جوانان بود و مربی او همیشه منو سر زمین فوتبال میبرد من هم عاشق فوتبال بودم و زمان مسابقات تمام لذت من این بود که توپهایی که بیرون می رفت جمع میکردم و به زمین بازی بر میگرداندم .
یک روزماشین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کنار زمین فوتبال نگه داشت وآقای بهرام بیضایی از ماشین پیاده شد و داشت راجع به فیلم حرف میزد ، برای من خیلی جذابیت داشت .
من بیشتر کنجکاو شدم و فهمیدم برای حضور در سر صحنه رضایت نامه ی خانواده لازم است اما برادر بزرگم نمیگذاشت پدرم به من رضایت نامه بدهد و مسئولیت من را قبول نمی کرد چون خیلی شیطنت می کردم .
البته بصورت پنهانی موفق شدم بروم سر فیلمبرداری . بعداز ظهر همان روز آقای بیضایی یک شیپور به دست بچه ها داد و گفت هر کدام از بچه ها بتوانند صدای شیپور را بهتر در بیاورند بعنوان شیپور چی انتخاب می شود که من از بین بچه ها انتخاب شدم و در پلان آخر “عمو سیبیلو ” برای اولین بار ایفای نقش داشتم و آقای بیضایی گفت این بچه باید از فردا باشد . و دیکر برادرم با من هیچ کاری نداشت .
و این ارتباط در زندگی من یک نقطه ی عطف بود. و در آنجا خوردن ساندویچ با نوشابه رو با همکلاسی هایم تجربه کردم .
یک روز مشغول بازی در زنگ تفریح بودم متوجه حضور آقای کیارستمی در مدرسه شدم که با معلم من راجع به من گفتگو میکرد و من رو برای ایفای نقش در فیلم ” زنگ تفریح ” انتخاب کرد .
وی آخرین فیلمی که در آن نقش داشته فیلم “جایزه” از آقای داوود نژاد بود اما اینبار ترجیح داد تجربه ی خود را در زمینه ی کارگردانی بالا ببرد زیرا تصمیم داشت از این به بعد با گروه کارگردانی همکاری کند. او اولین تحربه ی خود را از دستیار سوم شروع به کار کرد. وی افزود سینما و تلویزیون برای من چندان فرق ندارد مهم اینست که کار خوب بسازیم به شما هم توصیه می کنم حتی اگر کلیپ می سازید ، کلیپ خوب بسازید .

سیروس حسن پور با بیان بخشی دیگر از خاطراتش ، هنر جویان را به تماشای فیلم غاز مهاجر دعوت کرد . دومین فیلمی که این کارگردان در سال ۱۳۷۷ ساخته است .
بعد از دیدن فیلم سیروس حسن پور به نحوه ی هدایت صحیح یک نابازیگر کودک پردخت او بیان کرد :
به لحاظ تکنیکی و فنی باید اولین پلان را با لنز واید – لانگ شات ( باز ) بگیریم چون این نما کمک می کند بازیگر کودک استرس کمتری دارد و احساس آزادی بیشتری کند و از طرف دیگر برای خود کارگردان هم مفید است که یک نمای مستر به طور طبیعی ضبط شده و روی میز تدوین دست تدوینگر باز است و نکته ی دیگر از نظر روانشناسی نمای مستر بیشتر به دل مخاطب مینشیند زیرا فضایی که بازیگر در آن قرار دارد مخاطب بخوبی آن فضا را میبیند و درک
میکند . و بعد از گفتن کل دیالوگها در نمای باز ، نماهای بسته ی لازم را نیز می گیریم .
البته کارگردان باید نسبت به محتوای فیلمنامه نماها را انتخاب کند گاهی بعد از لانگ شات باید نمای بسته را انتخاب کنیم و گاهی برعکس اما همیشه نمای لانگ شات بعنوان نمای اول لازمه ی کار است .

او اضافه کرد: وقتی که عوامل تصویر ، نور و صدا به بازیگر نزدیک می شوند بازیگر ، بخصوص بازیگر کودک تحت تاثیر قرار میگیرد و جاهایی بوده عوامل به دلیل کار فنی خودشان یک نکته ی ریز به بازیگر کودک گفته و آن بازیگر در اجرای ادامه ی بازی دچار مشکل شده . جایی لازم بوده بخاطر احساس یخی که بین بازیگر کودک با عوامل بوده ، عوامل هدیه ای برای او تهیه کنند تا بازیگر کودک احساس غریبی نکند و بتواند راحت نقشش را ایفا کند .

و نکته ای که باید به آن توجه کنید برای لوکیشن های مربوط به شهرستانه است در چنین مواقعی همراهی یکی از اعضای خانواده با بازیگر کودک لازم است زیرا در هدایت او بسیار کمک می کند.
وی افزود : سینما یک حس است . کسی که در این حوزه فعالیت میکند سوالاتی در ذهن دارد که در پی جواب برای آنهاست و دارای یک نگرش متفاوت است و از یک جهان دیگری به زندگی نگاه می کند .

این کارگردان پیشکسوت در پایان گفت:  ابزار در کار سینما بسیار مهم است گاهی نابازیگر نمیتواند با عوامل همراه شود اینجور مواقع ما باید با بازیگر همراه شویم .
بعد از بیان مطالبی که توسط این کارگردان ارائه گردید سوالاتی که توسط هنرجویان بیان شد نشان از کنجکاوی آنها در راستای اهدافشان بود که خوشبختانه به پاسخ سوالاتشان رسیدند .