آموزش کارگردانی فیلم داستانی (جلسه سوم )

استاد آموزش: میلاد فلاح

کارشناسی ادبیات نمایشی از دانشگاه سوره تهران
فارغ‌التحصیل ممتاز کارشناسی ارشد سینما از دانشگاه تربیت مدرس
صلاحیت تدریس از دانشگاه تربیت مدرس

زمینه‌های فعالیت:

فیلمنامه‌نویس و کارگردان
مدرس دانشگاه و مجتمع فنی تهران
در واحدهای کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی

 

 

 

متلاشی شدن روح در دهکده جهانی و مسئله ابر انسان

آقای مارشل مک لوهان یک فیلسوف کاناداییه که سالها پیش، پیش‌بینی کرد این وضعیت رو که انسان در قرن۲۱  با مسئله دهکده جهانی مواجه میشه. پیش‌بینی کرد که ما وارد عصری می‌شیم که درش مرزها برداشته میشه. در حال حاضر می‌بینیم که از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی این اتفاق افتاده. فیلسوفان زنده حال حاضر در هر لحظه‌ای که اراده می‌کنن یک توییت میزنن یا یک پست اینستاگرام میذارن شما همون لحظه می تونید ببینید. یعنی هیچ فاصله‌ای از منظر زمانی بین شما با یک انسانی که توی لس آنجلس داره زندگی می‌کنه نیست. محتوایی که توی یوتیوب پست میشه رو شما می‌تونید با زیرنویس فارسی ببینید یعنی به صورت زنده. همین الان توی گوگل میت اگر توی کلاسی شرکت کنید و به زبان انگلیسی باشه آنلاین براتون زیرنویس فارسی می‌کنه یعنی تا این حد این دهکده، جهانی شده. اما مسئله ای که وجود داره اینه که توی این دهکده جهانی هم تهدیدهایی هست و هم فرصت‌هایی. فرصت هاش اینه که خود این دهکده جهانی به بالا بردن فرکانس و آگاهی کمک می‌کنه در صورتی که شما بخواهید این آگاهی رو جذب کنید . می تونه هم برعکس بشه یعنی همین متلاشی شدن روح صورت بگیره. اینکه شما وارد یک ورطه تکثری بشید که از هرنقطه ی جهان یک کسی می تونه در آن واحد روح شما رو بکشه به سمت خودش و دیگه چیزی از این روح باقی نمونه. توی اینستاگرام که شما اسکرول می‌کنید به سمت پایین، توی هر ثانیه یک دیتای جدیدی بهتون میرسه که شما از دیتای بعد خبر ندارید که این صفحه رو که میدی بالا پست بعدی چیه؟ چه جور آدمیه و چی میخواد بگه حالش بده ؟حالش خوبه؟ اصلا نمی دونید که چه اتفاقی قراره براتون رقم بخوره. کار به جایی می‌رسه که  این تکثر به حدی زیاد میشه که شما اصلاً نمی تونید تحلیل بکنید مسائل رو فقط یه سری دیتا با سرعت زیاد داره به شما می‌رسه و اگر به گاوها هم دقت کنید می بینید اون چیزی که می خورن دوباره برمی‌گردونن یه نوشخواری می‌کنن. یعنی یک تلاشی می‌کنن چیزی رو که در ابتدا وارد بدنشون میشه رو هضم کنن.  ولی خوب ما مواجهیم با جهانی که این فرصت رو به ما نمیدهو اگر خودمون مراقب روحمون  نباشیم انقدر این تکثر سرعتش زیاده که ما اصلا فرصت تحلیل پیدا نمی کنیم . حتی اگر چیزهای مناسب و خوب رو هم دنبال کنیم و جذب کنیم اسیر یک دور تسلسل میشیم که در نهایت به ما آسیب میزنه چون با این روش ما فاقد قوای تفکر و تحلیل هستیم و به مثابه یک ضبط صوت فقط اندیشه ها و تفکرات و جملات رو ضبط می کنیم که در موقع لزوم بتونیم پخش کنیم.

و مسئله ابر انسان اینه که  توی این دهکده جهانی هم فجاعت بشری سرعتش زیاده و هم استعلای بشری. یعنی پیشرفت آگاهی و فرکانس انسان سرعتش زیاده و این بستگی داره که شما چقدر از روحتون مراقبت می‌کنید. دهکده جهانی تنها برهه تاریخیه که شما دارید می‌بینید یک انسان با فشار دادن یک دکمه می تونه تمام جهان رو منفجر کنه و میلیاردها آدم رو بکشه. هیچوقت در طول تاریخ همچین امکانی در اختیار انسان نبوده. از طرف مقابل فرکانس یک انسان می‌تونه به صورت کوانتومی تغییر کنه. یعنی یک انسانی که امسال فقیره سال آینده می‌تونه ثروتمند باشه در صورتی که قبل‌ها اصلاً این خبرها نبود. الان به سرعت میتونه این اتفاق بیفته آگاهی‌ها به سرعت تغییر می‌کنه و شرایطی مهیاست که انسان می‌تونه به جایی برسه که قبلاً واقعا شرایطش نبود. حتی ابر انسان نیچه می‌تونه تحقق پیدا کنه.

 

 

مسئله‌ی حضور

ما برای زندگی کردن باید در لحظه حاضر باشیم.  در تصویر یک آدمکی رو می بینید به مثابه انسان که فقط وقتی در لحظه حضور داره، با احساسش زندگی می‌کنه. یعنی اون لحظه هارو داره حس میکنه .ولی زمانی که به گذشته یا آینده میره داره فکر می‌کنه ( THINKING) .

در واقع زندگی نمی‌کنه داره فکر می‌کنه . و تاثیرات منفی فکر کردن به گذشته افسردگیه و تاثیر فکر کردن به آینده اضطرابه. پس از فکر کردن به گذشته و آینده در نهایت اضطراب و افسردگی نصیب ما می شه.  چیزی که اهمیت داره اینه که شما باید بتونید لحظاتتون رو زندگی کنید.
در هر لحظه حاضر باش. هر لحظه رو به حق برگزار کن و اون لحظه‌ای که به حق برگزار کردی رو جشن بگیر.

 

به دست گرفتن عنان حواس

چطور روح ما رو میکشن به سمت خودشون ؟  از طریق حواسمون. یعنی از طریق چیزهایی که می بینیم ، چیزهای که می شنویم، می‌چشیم ، می‌بوییم و لمس می‌کنیم.

این ها در واقع ورودی‌های ماست. ما از این پنج طریق ورودی به دست میاریم واگر می‌خوایم مراقبت کنیم از روحمون و جلوگیری کنیم از متلاشی شدن مجبوریم که این ۵ تا درگاه ورودی‌مون رو کنترل کنیم که بعد بتونیم درون خودمون و اون چیزی که خروجی مونه به عنوان اثر هنری اون رو هم کنترل کنیم و گرنه اصلاً حضور نیست یعنی مایی وجود نداره که بخواد چیزی خلق کنه چون اون روح  تکه پاره شده و دچار تکثر شده. باید حواسمون به اون چیزی که وارد وجودمون میشه یعنی موسیقی که می‌شنویم، فیلمی که می بینیم، آثاری که می خونیم ، حتی توی زندگیمون اون چیزایی که می‌بینیم یا می‌خوریم اگر مواظب‌شون نباشیم عنانمون رو خیلی ساده از دستمون خارج می کنن.  به دست گرفتن عنان حواس  یعنی همین: یعنی اینکه بتونیم عنان حواسمون یعنی ورودی هامون رو خودمون به دست بگیریم و ازشون مراقبت کنیم . وقتی ورودی‌ها ازشون مراقبت بشه خروجی های خوبی هم به دست میاد.

 

 

اندازه‌های نما

۱-نمای خیلی دور                                                                          Extreme long shot

۲-نمای دور                                                                                     Long shot

۳-نمای کامل                                                                                   Full shot

۴- نمای کامل متوسط                                                                        Medium Full shot

۵-نمای کابویی یا نمای زانو                                                                  Cowboy shot or knee shot

۶- نمای متوسط                                                                                 Medium shot

۷-نمای متوسط نزدیک                                                                         Medium close shot

۸-نمای نزدیک                                                                                     Close shot

۹- نمای نزدیک باز                                                                                Wide close up

۱۰- نمای نزدیک کامل                                                                           Full close up

۱۱- نمای نزدیک متوسط                                                                         Medium close up

۱۲- نمای خیلی نزدیک                                                                            Extreme close up

 

نمای خیلی دور در فیلم از گور برگشته به کارگردانی اینیاریتو.

 

نمایی دور از فیلم مکس دیوانه به کارگردانی جرج ملیر

نمایی کامل از فیلم جایی برای پیرمردها نیست از برادران کوئن. کاراکتر شامل تمام قاب است از نوک پا تا بالای سر.

 

 

نمای کامل متوسط در فیلم Skyfall  به کارگردانی سام مندس. این نما از بالای سر تا زیر زانو رو در بر می گیره.

 

نمای کابویی یا نمای زانو در فیلم خوب بد زشت به کارگردانی سرجیو لئونه. به اندازه‌ای که تفنگ درد دست بازیگر دیده بشه. (بالای سر تا بالای زانو)

 

نمای متوسط در فیلم زن شگفت انگیز به کارگردانی پتی جنکینز . از بالای سر تا فاق شلوار

 

نمای متوسط نزدیک در فیلم هابیت به کارگردانی پیتر جکسون ، از بالای سر تا زیر کمر.

 

 

نمای نزیک در فیلم جوکر به کارگردانی تاد فیلیپس ، از بالای سر تا سینه

 

 

نمای نزدیک باز در فیلم آلیس در سرزمین عجایب به کارگردانی جیمز بابین و تیم برتون، از بالای سر تا زیر یقه.

 

 

نمای نزدیک کامل در فیلم تلقین به کارگردانی کریستوفر نولان ، از بالای سر تا زیر گردن

نمای نزدیک متوسط در فیلم درخشش به کارگردانی استنلی کوبریک ، از بین موها تا زیر چانه.

 

 

نمای خیلی نزدیک در فیلم روزی روزگاری در غرب سرجیو لئونه ، از بالای ابرو تا زیر لب و نزدیک تر  

 

مثالی دیگر از نمای خیلی نزدیک در فیلم مرثیه ای برای یک رویا به کارگردانی دارن آرونوفسکی.

 

نکته: در اسامی اندازه نماها اندکی اختلاف نظر  وجود دارد. اما روی اسامی که ما آوردیم حداکثر اتفاق نظر وجود داره.