سیزدهمین همایش بین‌المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی

در این همایش دو روزه، که از زمان ثبت روز اوّل آبان در تقویم ملی کشور به عنوان «روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی» (پدر نثرفارسی) حال و هوای بین المللی یافته است پس از یازده دور برگزاری به صورت ملّی و از دوازدهمین دوره در آبان ۱۴۰۱ به صورت بین المللی برگزار می‌شود و با عنوان فرعی «بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی» به موضوع بسیار ضروری و مهم «هویت» که مانند شناسنامه ملی ماست می‌پردازد؛ موضوعی که متأسفانه در روزگار ما بسیار کمرنگ شده و رشد و بالندگی جامعه معاصر به ویژه نسل جوان بدان سخت نیازمنداست.

مهیار علوی مقدم دبیر همایش سیزدهم بزرگداشت پدر نثر فارسی درباره بایستگی‌های پیوند ادب فارسی به ویژه نثر فارسی با هویت ملّی در راستای ارتقای فرهنگی جامعه تاکید کرد و گفت: اساساً هدف از بزرگداشت این گونه نویسندگان تأثیرگذار در فرایندهای فکری و فرهنگی جامعه، پرداختن به عناصر و مفاهیم فرهنگی جامعه است.

مهیار علوی مقدم افزود: برنامه‌های این همایش از بعد از ظهر ۳۰ مهر در نشست دیدار و گفتگوی اهل هنر و نمایش و سینما با یکی از کارگردانان و نمایش نامه نویسان برجسته و مطرح ملی، قطب الدین صادقی، آغاز می‌شود و در پی آن، کارگاه دراماتورژی «رویکردهای نوین در طراحی صحنه توسط میثم زندی که نویسنده و کارگردان حوزه نمایش است پی گرفته می‌شود. به صدا درآمدن «زنگ بیهقی» در مدارس برگزیده سبزوار، در ساعت ۷٫۳۰ صبح، آغاز گر برنامه‌های اوّل آبان خواهد بود.

دبیر همایش گفت: مراسم افتتاحیه همایش سیزدهم، در روز اوّل آبان از ساعت ۸٫۳۰ صبح در تالار استاد شریعتی دانشگاه حکیم برگزار می‌شود و در این مراسم پیام زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دانشگاه قرائت خواهد شد.

محمد جعفر یاحقی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران (شعبه خراسان)، محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور و سید مجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، از جمله سخنرانان افتتاحیه این همایش هستند.

علوی مقدم افزود: برگزاری آئین نامه اسب چوبی، اهدای نشان عالی سربداران و خوانش شعر توسط دو شعر بلند آوازه افغانستان، نجیب بارور و عبدالغفور آرزو، ازجمله دیگر برنامه‌های این مراسم است. در پایان این مراسم، موزه نثر فارسی به طراحی، اجرا و ایده پردازی علی صادقی منش که برای نخستین بار برپا می‌شود افتتاح خواهد شد.

دبیر سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت پدر نثر فارسی گفت: در این همایش دو روزه، شش کارگاه پژوهشی در زمینه های پیوند نثر کلاسیک فارسی و نثرهای پهلوی و اوستایی با هویت ملّی، جنبه‌های دراماتیک و نمایشی نثر فارسی، مطالعات حقوقی نثر فارسی، آشنایی با نسخه‌های خطی تاریخ بیهقی و جایگاه موزه نثر فارسی در پیوند باهویت ملی، توسط استادان بارز و برجسته ای مانند محمد جعفر یاحقی، محمود جعفری دهقی، سید حسن امین، قطب الدین صادقی، استاد مهدی سیدی و علی صادقی منش ونیز ۲۰ سخنرانی در چهار نشست تخصصی توسط پژوهشگرانی از ایران، پاکستان، افغانستان، ارمنستان، عراق و اقلیم کردستان عراق برگزار خواهد شد.

علوی مقدم در پایان گفت: انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، انجمن ایران شناسی ایران، انجمن علمی استادان زبان و ادب فارسی، انجمن ایرانی تاریخ که از جمله انجمن‌های معتبر وزارت علوم هستند و نیز بنیاد فرهنگی زنده یاد علوی مقدم، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیریت شهری سبزوار و استان خراسان رضوی از جمله پشتیبانان علمی و معنوی این گردهمایی بین المللی نثر پژوهان هستند.

موزه نثر فارسی، با تمرکز بر موضوع نثر فارسی ایجاد شده است

یکی از برنامه‌های ویژه این همایش بین‌المللی، افتتاح موزه نثر فارسی است. در همین رابطه علی صادقی منش، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری، ایده پرداز و بنیان‌گذار این موزه گفت: موزه نثر فارسی، نخستین موزه در دنیاست که با تمرکز بر موضوع نثر فارسی ایجاد شده است و با تبیین تاریخ تطور نثر فارسی، اهمیت، جایگاه و وسعت تأثیرگذاری آن بر هویت ایرانی را تبیین می‌کند. در میان عموم مردم، ادبیات با شعر شناخته می‌شود؛ در حالی که نثر می‌تواند هم پایه و گاه فراتر از نظم ارزش ادبی داشته باشد.

بازشناخت این ارزش و تشویق عموم برای ورود به دنیای نثر، از سویی، مقدمات آشنایی مردم با هویت ایرانی را فراهم می‌سازد و از سویی به سبب کثرت واقع گرایی در نثر، به نسبت نظم، واقع‌گرایی و توجّه به آن‌چه هست را میان مردم تقویت می‌کند. صادقی منش درباره ساختار این موزه گفت: طرح اولیه این موزه به صورت یک راهرو و مشابه تونل زمان ارائه شد که کوشیدیم این طرح را با توجه به امکانات دانشگاه، تا حد ممکن اجرایی کنیم. در این راهرو، بازدید در گام اوّل از دوره هخامنشیان آغاز می‌شود و گام به گام، دوره‌های تاریخی و تطور نثر در این دوره‌ها تبیین می‌شود.

مخاطب پس از آشنایی کلی با آثار پدید آمده به زبان‌های اوستایی و پهلوی به عنوان زبان‌های مادر زبان فارسی وارد دوره‌های پسین می‌شود و تا دوره معاصر، از یک سو با متن نثر (شامل کتاب‌ها و توضیحاتی در قالب پوستر از سبک هر دوره) آشنا می‌شود و از دیگر سو با فرامتن (شامل اشیایی تاریخی و ارزشمند از زندگی در هر دوره تاریخی و پرچم‌ها و…) آشنا می‌شود؛ بنابراین این، موزه دو سوی متن و فرامتن تاریخی نثر را به نمایش می‌گذارد.»

طراح و ایده پرداز موزه نثر فارسی درباره جایگاه این موزه در دانشگاه گفت: موزه‌های دانشگاهی یکی از اولویت‌های چشم‌انداز وزارت علوم هستند. موزه به مثابه مکانی برای تاریخمند کردن انسان، یگانه جایگاهی است که علم و هویت را با روایتی نظام‌مند و مفرح به مخاطبان القا می‌کند. این موزه به عنوان اولین در نوع خودش، می‌تواند به تثبیت جایگاه سبزوار به عنوان پایتخت نثر فارسی، بیانجامد. البته اگر شرایطی فراهم می‌شد که این موزه با یک معماری ژرف و زمینی در میانه دانشگاه و شهر ایجاد شود، نه تنها دانشجویان از آن بهره می‌بردند که بازدید گردشگران از آن تسهیل می‌شد؛ ساخت چنین موزه‌ای با دو در از داخل و بیرون دانشگاه، فضایی مناسب برای هویت بخشی به شهر و تعامل افزون‌تر دانشگاه با عموم مردم ایجاد می‌کرد.