فیلم های کالت تاریخ سینما

برخی از فیلم ها با گذشت زمان مقبولیت و موضوعیت خود را از دست می دهند و رفته رفته حتی فراموش می شوند اما برخی فیلم ها در مقابل گذشت زمان ضد گلوله هستند و این موضوع هیچ تاثیری در جذابیت و دوست داشتنی بودن آن ها ندارد. چنین فیلم هایی که معمولاٌ به ژانر خاصی تعلق نداشته و علی رغم این که ممکن است بخش زیادی از جامعه دوستدار آن ها نباشد اما به دلیل داستان های ساده و روزمره شان بازنمایی زندگی انسان های عادی هستند.

به همین دلیل بخش خاصی از جامعه مانند یک گروه مذهبی شیفته ی آن شده و آن را در حد پرستش قبول دارند. در فرهنگ سینما به چنین فیلم هایی «کالت» (cult) گفته می شود که به معنای دین یا فرقه ای خاص است. این فیلم ها جنبه های از دنیای سینما را با ورود خود تغییر داده و از دید بیننده به زندگی نگاه می کنند. با فیلم های فراموش نشدنی و کلاسیک کالت تاریخ سینما آشنا شوید.

۱-سگ های انباری (۱۹۹۲)

فیلم «سگ های انباری» (Reservoir Dogs) ساخته ی کوئنتین تارانتینو، کارگردان متمایز و نابغه ی هالیوود، را به راحتی می توان ستون تریلرهای جنایتکارانه هالیوودی دانست به همین دلیل جای تعجب ندارد که آن را در صدر این فهرست قرار داده ایم. داستان این فیلم از ذهن خلاق تارانتینو نشأت گرفته و در لس آنجلس رخ می دهد. در واقع فیلم به شیوه ای جذاب و البته نامتعارف داستان های قبل و بعد از یک سرقت الماس را روایت می کند که کاملاً با شکست مواجه می شود..

این فیلم که به عنوان یک فیلم مستقل کالت شناخته می شود با بازی هنرمندانه ی استیو بوشمی، شان پن، مایکل مدسن، تیم روث و خود تارانتینو، پیچیدگی ها و ماجراهای دراماتیکی در موزد زندگی در میان افراد خلافکار و مافیا با همه چیز از خیانت و قتل های فجیع گرفته تا پلیس های مخفی و تلاش برای زنده ماندن را با زیبایی و تاثیر گذاری بی نظیری به تصویر می کشد. تارانتینو که به گفته ی خود و به گواه آثارش از شیوه ی کارگردانی و فیلم سازی استنلی کوبریک الهام و تاثیر زیادی گرفته است این فیلم را نسخه ی خود از فیلم «کشتار» (The Killing) ساخته ی کوبریک می داند.

۲- شب مردگان زنده (۱۹۶۸)

فیلم ترسناک «شب مردگان زنده» (Night of the Living Dead) با تصاویر وحشتناک و کابوس آور خود، از زمان اکران در سال ۱۹۶۸ به عنوان یک فیلم کالت کلاسیک در ژانر وحشت و آخرالزمانی شناخته شده و نسلی از تماشاگران شیفته ی فیلم های زامبی محور را در طول دهه های اخیر پرورش داده است. این فیلم داستان خانواده ای را روایت می کند که خود را در یک خانه مزرعه ای در محاصره گروهی از مردگان زنده شده می بینند. این خانواده برای فرار از دست زامبی های آدمخوار دست به هر کاری می زنند اما نجات برای آن ها بهای سنگینی دارد. موفقیت فیلم باعث شد که ۵ دنباله از آن بین سال های ۱۹۷۸ تا ۲۰۱۰ ساخته شود.

این فیلم علیرغم بودجه ی ناچیز ۱۱۴٫۰۰۰ دلاری به فروشی ۱۲ میلیون دلاری دست یافت. شاهکار جورج رومرو اولین فیلم زامبی محور شناخته می شود که باعث شد بسیاری به ساخت فیلم هایی با محوریت زامبی ها روی بیاورند. این روزها شاهد پخش سریال تلویزیونی «مردگان متحرک» () از شبکه ی ای ام سی هستیم که یکی از پرطرفدارترین و پرتماشاگرترین سریال های تلویزیونی یک دهه اخیر به شمار آمده و ردپای فیلم «شب مردگان زنده» را می توان به خوبی در آن مشاهده کرد.

۳- پرتقال کوکی (۱۹۶۲)

نمی توان از بهترین فیلم های جهان سخن گفت و نام استنلی کوبریک را نادیده گرفت. فیلم کلاسیک و وحشت آور «پرتقال کوکی» (A Clockwork Orange) ساخته استنلی کوبریک در سال ۱۹۶۲ بر اساس رمانی از آنتونی بورخس را هنوز هم پس از دهه ها یکی از ترسناک ترین و آزار دهنده ترین فیلم ها با داتانی نو و انقلابی می دانند. ساعت این فیلم که داستان آن در پادآرمانشهری در آینده پر از تجاوز، جنایت، استعمال مواد مخدر و پر از گروه های خلافکار رخ می دهد دارای چرخ دنده هایی است که خشونت بی پایانی را بر پرده به نمایش می گذارد که با تغییر نسل کهنه نخواهد شد و همواره جوامع را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

کوبریک با داستان پردازی بی نقص خود داستان تکامل تدریجی الکس، از جوانی لاابالی، بدکردار و عاشق موسیقی به یک زندانی منحرف رار به تصویر می کشد که با بازپروری از طریق روش مشمئز کننده ی نفرت درمانی که به اجبار بر روی او اجرا شده است باعث آزاد شدن نسل جدید از انسان های بیمار در جهان می شوند.. تصاویر آزار دهنده اما تاثیر گذار فیلم باعث شد که «پرتقال کوکی» در چندین بخش نامزد جایزه اسکار شده و همچنان به عنوان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینما شناخته شود.

۴- کلوب صبحانه (۱۹۸۵)

شاید به سختی بتوان کسی را پیدا کرد که فیلم کلاسیک جوانانه «کلوب صبحانه» (The Breakfast Club) را دیده و با گذشت زمان علاقه اش به آن را از دست داده باشد. این فیلم را باید قصیده ای بی نقص در مورد آن چه که هر دانش آموز دبیرستانی در مورد مدرسه فکر می کند نامید. فیلم داستان گروهی از همکلاسی های ناجور با پیشینه های متفاوت را روایت می کند که برای فرار از دست زندان های موقتی و جلسات تنبیهی مدرسه با هم همکاری می کنند. آن ها به زودی در می بایند که کلیشه هایی که تاکنون فکر می کرده اند در دبیرستان وجود دارد تنها یک توهم بوده است. این فیلم با بودجه ی ناچیز یک میلیون دلاری ساخته شد و با ۵۱٫۵ میلیون دلار فروش نام خود را به عنوان یکی از بزرگ ترین فیلم های مدرسه ای تمام دوران جاودانه کرد.

۵- مونتی پایتون و جام مقدس (۱۹۷۵)

به عنوان یکی از بهترین فیلم های کالت کمدی کم هزینه و البته ناشناخته، فیلم «مونتی پایتون و جام مقدس» (Monty Python and the Holy Grail) هجویه ای ای مذهبی است که داستان شاه آرتور و شوالیه های او را با کمدی در هم می آمیزد. فیلم داستان دورانی را به تصویر می کشد که بریتانیا فرمانده واحد و مقتدری نداشته و شاه آرتور برای برگزیدن مشاوران قابل اعتماد خود به گشت و گذار می پردازد. وی در این مسیر با گروهی از انسان های ابله روبرو می شود که باور ندارند او شاه کشور است و آرتور باید این موضوع را به آن ها ثایت کند. وی در تلاش برای یافتن جام مقدس با مشکلات زیادی از حمله شوالیه سیاه، سربازان بی ادب فرانسوی و باج گیرهای جاده ای مواجه می شود.

۶- دانی دارکو (۲۰۰۱)

بازی خیره کننده ی جیک جیلنهال در نقش یک نوجوان شکنجه شده و شیزوفرنیک در فیلم «دانی دارکو» (Donnie Darko) واقعیت توهم و دیوانگی را در بیرحمانه ترین شکل ممکن به تصویر می کشد. به این مرد جوان سردرگم که یک خرگوش بدذات را به نام فرانک در ذهن خود ساخته، از طریق رویاهای و توهمات روزانه گفته می شود که جهان تا ۲۸ روز، ۶ ساعت، ۴۲ دقیقه و ۱۲ ثانیه دیگر به پایان خواهد رسید. به دستور فرانک، شخصیت دارکو دست به کارهای بسیار بد و نفرت انگیزی مانند آتش زدن یک خانه و نابود کردن تجهیزات مدرسه می زند تا این که پیچیدگی فیلم بیننده را در اعماق وجودش تحت تاثیر قرار خواهد داد. بدون شک این فیلم یکی از فیلم های کالت علمی تخیلی است که طرفداران خاص خود را دارد.

۷- فرانکشتاین جوان (۱۹۷۴)

فیلم «فرانکنشتاین جوان» (Young Frankenstein) ساخته ی بی بدیل مل بروکس ترکیبی بی نقص از ژانرهای کمدی و وحشت است که جین وایلدر را در نقش دکتر فرانکنشتاین وسواسی به بازی می گیرد. وی که در فیلم به عنوان دکتر ویکتور فرانکنشتاین بزرگ معرفی می شود برای دیدار با پدربزرگ خود به عمارت او که مدتی از درگذشتش می گذرد می رود و در آن جا شیفته ی تحقیقات و پیشرفت های او برای زنده کردن مردگان قرار می گیرد.

وی در تلاش برای ساخت نسخه ی مطلوب خود از فرانکنشتاین، فردریک با موانعی روبرو می شود اما در نهایت به رویای بزرگ پدربزرگش جامه ی عمل می پوشاند و در طول یک شب طوفانی موفق می شود که یک جنایتکار تازه اعدام شده را با مغز یک انسان احمق به زندگی بازگرداند. این فیلم را باید یک شاهکار کمدی و یکی از بهترین فیلم های کالت سینما دانست.

۸- باشگاه مشت زنی (۱۹۹۹)

فیلم «باشگاه مشت زنی» یا «باشگاه مبارزه» (Fight Club) را باید نتیجه ی مستقیم آن چه دانست که زندگی دنیوی و برنامه ریزی شده برای یک فرد که مذبوحانه برای پیدا کردن هیجان و ماجراجویی در یک مسئله ی غیرمعمول دست می زند به ارمغان می آورد. ادوارد نورتون در نقش اصلی و راوی داستان در می یابد که زندگی کلیشه ای و تکراری روزمره دیگر برای او قانع کننده نبوده و برایش هیجانی ندارد. بدین ترتیب بعد از ملاقات با یک «توزیع کننده ی صابون» به نام تایلر داردن و زد و خوردی که بین این دو شکل می گیرد، نقش اول داستان در می یابد که به هیجانی که می خواسته رسیده است.

بدین ترتیب آن ها یک باشگاه مشت زنی کوچک را در زیرزمین خانه تایلر راه اندازی می کنند که انسان ها در آن جا کمی هیجان و پول را بدست آورند و به تدریج سراسر شهر از این باشگاه های زیرزمینی پر می شود و در آخر مشخص می شود که تایلری وجود ندارد و تمامی اعمال خرابکارانه توسط خود شخصیت اصلی داستان رخ داده است. این فیلم در گیشه با استقبال مواجه نشد اما با انتشار دی وی دی های فیلم، «باشگاه مشت زنی» به یک فیلم کالت پرطرفدار و تحسین شده تبدیل گشت.

۹- این اسپینال تب است (۱۹۸۴)

فیلم هجو آمیز «این اسپینال تب است» (This Is Spinal Tap) یک شبه مستند موسیقایی راک بی نظیر است که داستان زندگی بی هدف و بدور از عقلانیت خوانندگان موسیقی راک را با رگه ای از شوخی به تصویر می کشد که با هر فیلم مستند یا شبه مستندی که در این ژانر دیده اید متفاوت خواهد بود. به عنوان یک فیلم کالت کلاسیک محبوب، نام های بزرگی مانند راب راینر، کریستوفر گست، مایکل مک کین و هری شیرر در میان بازیگران اصلی این فیلم دیده می شوند که داستانی ساختگی از گروه موسیقی بریتانیایی «Spinal Tap» را به تصویر می کشند. این فیلم چنان تاثیری بر روی بینندگان خود گذاشت که کتابخانه ی کنگره در سال ۲۰۰۲ از آن به عنوان فیلمی «بسیار مهم از لحاظ فرهنگی، تاریخی و زیبایی شناختی» یاد کرده است.

۱۰- داستان عامه پسند (۱۹۹۴)

یکی دیگر از فیلم های کالت کلاسیک کوئنتین تارانتینو، فیلم بی نظم اما هوشمندانه «داستان عامه پسند» یا همان «پالپ فیکشن» (Pulp Fiction) با بازی خیره کننده ی جان تراولتا و ساموئل ال جکسون در نقش خلافکارانی لس آنجلسی است که توسط رییسشان برای یک ماموریت چالش برانگیز به منظور سرگرم کردن نامزد وحشی اش (اما تورمن) استخدام می شوند.

در تلاش برای اغنای ذائقه ی غیرقابل پیش بینی و رفتارهای دمدمی مزاجانه ی این زن، این دو گنگستر خرده پا خود را با موقعیت هایی چالش برانگیز مواجه می بینند که باعث می شود آن ها به طور مداوم برای مدیریت شرایط دست به خشونت، قتل و در مواردی نیز اجرای عدالت به سبک خودشان بزنند. این فیلم از همان روزهای اول اکران، منتقدان را به شدت تحت تاثیر قرار داده و با بردن جایزه اسکار بهترین فیلم نامه اورجینال در سال ۱۹۹۴ به عنوان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینما نام خود را جاودانه ساخت.

۱۱- فیلم راکی هارور (۱۹۷۵)

فیلم «فیلم راکی هارور» (The Rocky Horror Picture Show) را باید کمدی هجوآمیزی دانست که کیفیت فیلم های ترسناک درجه دو از دهه ی ۱۹۳۰ تا ۱۹۷۰ را به شیوه ای طنز به سخره می گیرد. فیلم با بازی خیره کننده ی تیم کری، داستان یک دانشمند دیوانه را به تصویر می کشد که یک موجود شبه فرانکنشتاین را در آزمایشگاه خود ساخته و خدمتکارانی را در اختیار دارد که با اشاره او درخواست هایش را انجام می دهند. یعد از این یک زوج بعد از مواجهه با طوفان به خانه ی او پناه می برند با گروهی از شخصیت های جذابی مواجه می شوند که جشنی باشکوه و پر از عیاشی و خوشگذرانی را ترتیب داده اند. لباس ها و شیوه ی یازی بازیگران این فیلم چنان تاثیر گذار بود که امروزه نیز از لباس ها و ژست های این فیلم برای هالووین استفاده می شود.

۱۲- بتل رویال (۲۰۰۰)

قبل از آن که خبری از فیلم «عطش مبارزه» (Hunger Games) باشد یک فیلم کلاسیک کالت ژاپنی با نام «بتل رویال» (Battle Royale) وجود داشت که شباهت زیادی با نسخه ی آمریکایی در آن دیده می شد. در این فیلم دانشجویان دبیرستانی توسط دولت انتخاب شده و مجبور می شدند که تا سرحد مرگ مبارزه کنند تا در نهایت تنها یک نفر به عنوان شخص پیروز زنده بماند. اکران این فیلم به خاطر بحث برانگیز بودن داستانش در بسیاری از کشورهای جهان ممنوع شد. اما کوئنتین تارانتینو آن را به عنوان یکی از بهترین فیلم هایی که از زمان شروع فعالیت خود در سینما دیده عنوان کرده و برخی بر این باروند که این فیلم در ساخت فیلم های «بیل را بکش» (Kill Bill) نیز تاثیر زیادی داشته است.

۱۳- برادران بلوز (۱۹۸۰)

فیلم «برادران بلوز» (The Blues Brothers) همواره به عنوان یکی از محبوب ترین فیلم های کلاسیک موزیکال شناخته شده است. این فیلم کالت کلاسیک با بازی بزرگانی مانند جان بلوشی و دن اکروید باعث تولید دنباله های دیگری نیز شد که دیدگاه جدیدی در میان مردم نسبت به موسیقی جاز و بلوز را موجب شد. این فیلم داستان دو برادر خواننده را روایت می کند که برای نجات یتیم خانه ای که در آن بزرگ شده اند دست به یک سفر موسیقایی می زنند. بعد از بدست آوردن ۵۷ میلیون دلار در گیشه این فیلم به دهمین فیلم پرفروش سال ۱۹۸۰ تبدیل شد.

۱۴- کله پاک کن (۱۹۷۷)

فیلم ترسناک سیاه و سفید «کله پاک کن» (Eraserhead) به کارگردانی دیوید لینچ داستان مردی به نام جک فیسک را روایت می کند که همراه با مشکلات بزرک کردن بچه ی ناقص الخلقه اش، توهمات ترسناکی را تجربه کرده و با زنی فرازمینی و خیالی آشنا می شود. این فیلم که در ابتدا بسیار ناشناخته بود برای اولین بار در لس آنجلس و تنها در حضور ۲۵ نفر اکران شد اما خیلی زود در سراسر سینماهای کشور به نمایش گذاشته شد. این فیلم تا به امروز نیز به عنوان یکی از بهترین و ماندگارترین فیلم های کالت تاریخ سینما شناخته می شود و در کارنامه ی درخشان لینچ خودنمایی می کند.

۱۵- لبوفسکی بزرگ (۱۹۹۸)

فیلم «لبوفسکی بزرگ» (The Big Lebowski) یکی از اولین فیلم های دوست داشتنی در مورد شخصیت بیکاری بود که با یک شخصیت برجسته اشتباه گرفته شده و ناگهان همه چیز از یک اتفاق ساده به یک دردسر باورنکردنی تبدیل می شود. در این فیلم جف بریجز نقش مرد بیکاری اهل لس آنجلس را بازی می کند که با جفری لبوفسکی، میلیونر بزرگ شهر اشتباه گرفته شده و در می یابد که همسر میلیونر واقعی دزدیده شده و از او درخواست مبلغ زیادی پول برای آزادی این زن شده است.

در نهایت بریجز و دوستانش تصمیم می گیرند که پول را به میلیونر واقعی برگردانند اما شخصیت گودمن از روی خودخواهی مانع از این کار می شود. علاوه بر بازی های درخشان بازیگران فیلم، فیلم نامه ی دقیق و بی نقص برادران کوئن این فیلم را به عنوان یکی از جذاب ترین و فراموش نشدنی ترین فیلم های کالت کلاسیک تبدیل کرده است.