وداع با فریبرز رییس دانا، دوست چهل و چند ساله

به قلم: پروفسور سید حسن امین

پایگاه خبری نمانامه: درگذشت دوست دیرین اقتصاددان و مبارز سوسیالیست دکتر فریبرز رییس دانا شک بزرگی به من وارد کرد. نزدیک‌ترین کسی از دوستان است که طعمه کرونا شد. خیلی هم حیف شد. ما با هم در زمان دانشجویی در لندن از ۱۳۵۴ به بعد دوست شدیم. بعدها که به ختم مادرخانمش رفتم، فهمیدم یک نسبت فامیلی سببی خیلی دوری هم با هم داریم؛ یعنی همسرش خواهر هوشنگ باقی است که باز این شخص شوهر خواهر جواد نایب الصدری (شوهر خواهر من ) است. این‌ها کم اهمیت است اما خاطرات سالهای دانشجویی چیزی نیست که فراموش شود. شوخی می‌کردیم که فریبرز مجمع اضداد است چون رئیس که دانا نمی‌شود. البته ما هر دو در لندن مجرد بودیم. وقت داشتیم. او یک سوییت آبرومند داشت. دو سه بار به خانه‌اش رفتم و شاید صدبار باهم هم‌محضر و هم‌صحبت شده بودیم. هر دو هم‌سن و سال (متولدین ۱۳۲۷) بودیم و سر هر دومان کمکی که نه، خیلی بوی قرمه سبزی می‌داد. با این تفاوت که من ملی‌گرای مسلمان بودم و او به قول خودش چپول بود یعنی چپ گرا. تعبیری که من فقط از او شنیده‌ام.
من در دانشگاه لندن در سواز بودم اما او در ال اس ای بود‌ . به طوری که در کتاب خاطراتم با ذکر نام و نشان رییس دانا نوشته‌ام ، نشست‌های سیاسی را او در ال اس ای می‌گذاشت (صفحه ۲۲۸ کتاب من سیدحسن امین هستم، از انتشارات گیوا) . من هم در اکثر آن جلسه‌ها حضوری فعال داشتم و حزب ایران و جبهه ملی را نمایندگی می‌کردم. به غیر از دانشجویانی که از دولت بورسیه بودند و جرات حضور در نشست‌های سیاسی دانشجویی نداشتند، بقیه دانشجویان از هر طبقه و با هر گرایشی از گرایش های فرهنگی و سیاسی همه با رژیم بد بودند. ما هم ایضا. اصلا نمی‌شد دانشجو و روشنفکر باشی و از رژیم سلطنتی اظهار رضایت کنی. نسل امروز که جو آن روزها را تجربه نکرده‌اند، نمی توانند حس و حال آن روز ما را درک کنند. به یاد دارم همان سال ۱۳۵۴ ایام محرم استادمان در دانشکده حقوق، استاد مشکات، در منزلش در کنزینگتون مجلس روضه داشت. آن‌جا رفتیم وقتی از قیام امام حسین بر یزید سخن می‌گفتند دوستی به نام محمد نادری که از دانشجویان ال اس ای بود گفت: کم مانده بود که بگویند یزید پول نفت!! را غارت کرد. چون حرف‌های نیشدار همه به محمدرضاشاه برمی‌گشت.

در بازگشتم به ایران هنگام راه اندازی مجله حافظ به سراغش رفتم که فارغ از اختلاف مشرب سیاسی با هم همکاری کنیم. پذیرفت. در صفحه شناسنامه اولین شماره حافظ که در اسفند ۹۲ با عکس مصدق بر روی جلد و شعار جاوید باد ایران( شعار حزب ایران) چاپ شد، دکتر فریبرز رییس دانا به عنوان عضو هیئت مشاوران علمی در کنار دکتر هرمیداس باوند و دکتر پرویز ورجاوند و…ثبت شده است و مقاله او نیز در همان شماره در باب ستاد یاری به کودکان و نوجوانان زلزله زده بم ( سیب ) به چاپ رسیده است. بعد هم در کنفرانسهای متعددی از تریبون واحد کنار هم سخنران بودیم که عکس یکی از انها که اورا در پنل سه نفره همراه دکتر پرویز ورجاوند ومن نشان می دهد چند جا چاپ شد. اخرین بار او را در سالگرد فرزین مخبر از یاران زنده یاد داریوش فروهر همراه دوست هم اندیشم دکتر خلیل خلیلی پور دارستانی در خانه مخبر دیدم و با او در خصوص پیوستن به زنجیره هم اندیشان ملی ایران هما صحبت کردم.

پرگویی کردم. دل نوشته‌ای بود. کوچ این دوست مبارز و شجاع را به خانواده خوبش و نیز دوستان قدیم و جدیدش از صمیم قلب تسلیت عرض می کنم.

سید حسن امین