نمانامه: احسان یارشاطر (زاده ۱۲ فروردین ۱۲۹۹ در همدان – درگذشته ۱۰ شهریور ۱۳۹۷ در کالیفرنیا) بنیان گذار و سرویراستار دانشنامهٔ ایرانیکا، بنیان گذار مرکز مطالعات ایران شناسی، و استاد بازنشستهٔ مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا نیویورک بود.
او نخستین ایرانی است که پس از جنگ جهانی دوم در ایالات متحده آمریکا به مرتبهٔ استادی رسید. از آغاز دهه ۱۹۷۰ (میلادی) نزدیک به ۴۰ویراستار و ۳۰۰ نویسنده از سراسر آمریکا، اروپا و آسیا با یارشاطر همکاری داشته اند.
احسان یارشاطر دانش‌آموختهٔ دورهٔ دکترا رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران و نیز دانش‌آموختهٔ دورهٔ دکترا زبان‌شناسی ایرانی در دانشکدهٔ مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن بود. او از شاگردان ایرانیِ والتر هنینگ و مری بویس به‌شمار می‌آید. وی در سال ۲۰۱۵ جایزه بیتا را دریافت کرد.
یارشاطر در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ثبت نام کرد و در سال ۱۳۲۱ خورشیدی موفق به دریافت مدرک کارشناسی شد. سپس در دبیرستان علمیه تهران به آموزگاری پرداخت و یک سال بعد به دعوت حسین گونیلی به معاونت دانشسرای مقدماتی تهران منصوب شد. در همان سال ۱۳۲۱ در مقطع دکترا رشته ادبیات زبان فارسی نام‌نویسی کرد و رسالهٔ دکترای خود را با عنوان «شعر فارسی در نیمهٔ دوم قرن نهم» در سال ۱۳۲۶ با راهنمایی علی‌اصغر حکمت به پایان برد.
پس از گرفتن درجهٔ دکترا در سال ۱۳۲۶ به دانشیاری زبان و ادبیات فارسی در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزیده شد؛ ولی در همان سال بورس یک ساله‌ای از شورای فرهنگی بریتانیا برای ادامهٔ مطالعه در رشتهٔ آموزش و پرورش دریافت کرد و به انگلستان رفت. پس از آشنایی با والتر هنینگ به‌جای آموزش و پرورش، به پژوهش در زمینهٔ زبان‌های باستانی ایران پرداخت. کتاب احسان یارشاطر در گفتگو با ماندانا زندیان به وجوه مختلف این شخصیت پرداخته است.
یادگار او برای ما «انصاف» حتی در نقد مخالف است. بسیار کسان از روشنفکران چپ منجمله ساعدی بر او تاختند. اما او درباره ساعدی نوشت:
«ساعدی از تابناک‌ترین چهره‌های ادبیات معاصر بود … بی‌شک ایران تاکنون نمایش‌نامه‌نویسی چون ساعدی نداشته است».(ایران‌نامه، سال۵، شماره ۱، پاییز ۱۳۶۵، صص۱۰۳-۱۰۵)
ارسال دیدگاه
در انتظار بررسی : 0