زنی که سکوتش را در برابر مافیا شکست!

نمانامه: دنیای مافیا جهان مردانه‌ای است که در آن غالباً زنان به حاشیه رانده می‌شوند؛ یا سکوت می‌کنند یا می‌میرند. «یک زن؛ رمز سکوت» (Una Femmina) فیلمی است از فرانچسکو کوستابیله فیلمساز ایتالیایی، که سعی دارد جهان مردانه مافیا را از دید یک زن بکاود، آن هم زنی که خلاف جریان آب، رمز سکوتش را می‌شکند و علیه یکی از قدرتمندترین خانواده مافیایی جهان، یعنی خانواده خودش، می‌شورد و تمام قواعد از پیش تعیین شده را کنار می‌زند، تا انتقام یک گذشته تلخ را از آنها بگیرد.
قهرمان فیلم که رزا نام دارد، دختر جوانی است که می‌فهمد مادرش برخلاف آنچه که به او گفته شده خودکشی نکرده، بلکه توسط یکی از اعضای خانواده به قتل رسیده است. او حالا تصمیم می‌گیرد به هر قیمتی انتقام بگیرد.
فیلم روایت انتقام گیری این دختر از یک خانواده مافیایی بسیار قدرتمند است که در روایت آن از سنت‌ها و آداب و رسوم محلی استفاده می‌شود و در واقع محل وقوع داستان بار مهمی از فیلم را به دوش می‌کشد.

فرانچسکو کوستابیله کارگردان فیلم در گفت و گوی اختصاصی با بی بی سی فارسی می‌گوید: «این فیلم بر اساس یک کتاب خلق شده که درباره واقعیت‌هایی حرف می‌زند که در کالابریا اتفاق افتاده. کالابریا منطقه‌ای است در جنوب ایتالیا. مافیایی آنجا وجود دارد و این داستان زنی است که در برابر یک خانواده مافیا شورش می‌کند؛ در واقع در برابر یکی از قدرتمندترین سازمان‌های خلافکار در جهان.»
فیلم ساختار مافیا را در قالب یک خانواده بررسی می‌کند، از این رو شورش زنی از درون خانواده، جهان مافیایی را با مشکل عدیده ای روبرو می‌کند و مفهوم خانواده و روابط شخصیت‌ها در درون آن به یکی از مسائل اصلی فیلم بدل می‌شود: «ساختار این مافیا بر مبنای خانواده است و ما شاهدیم که یک زن چطور در برابر این سیستم قد علم می‌کند و فیلم داستانی را روایت می‌کند که چطور یک زن و شورش او می‌تواند اینقدر مهم و تأثیرگذار باشد.»
کوستابیله خودش هم اهل کالابریا است و در طول عمرش شاهد درگیری‌های مافیایی و رقابت خانواده‌های تبهکار در این منطقه بوده است: «من بیشتر عمرم را در آنجا گذرانده‌ام. در نتیجه این فیلم برای من مثل یک عمل سیاسی است. می‌خواستم پیامی بفرستم برای کالابریا و تمام مناطق مشابهی که زیر فشار هستند و پیامم این بود که تغییر اجتماعی یک ضرورت است. این تغییر باید در همه زمینه‌ها رخ دهد و باید از طریق اقلیت‌ها آغاز شود.»
«اقلیت‌ها همان‌هایی هستند که جهان را تغییر می‌دهند. برای مثال در کالابریا زنان نقش بسزایی دارند و اگر آنها شروع کنند به شورش علیه این خانواده‌ها و این سیستمی که زیر فشارش هستند، آن وقت همه چیز تغییر خواهد کرد. البته باید آنها این شجاعت را پیدا کنند که علیه خانواده خودشان بشورند. سیستم این خانواده‌ها مثل زندان است، و تعدادی از این زنان در این خانواده‌ها با خشونت بسیار کشته شده‌اند، اما به هر حال فکر می‌کنم اگر زنان این شجاعت را پیدا کنند که نه بگویند و سکوتشان را بشکنند، شرایط تغییر خواهد کرد.»
فیلم روایت زنی است که علیه جهان مردسالار می شورد، از این رو راه را برای برداشت‌های فمینیستی هموار می‌کند: «قطعاً یک پیام فمینیستی در این فیلم هست و عنوان فیلم به ایتالیایی هم هست یک زن. اما فکر می‌کنم انقلاب واقعی با جدا کردن زن و مرد از همدیگر اتفاق نمی‌افتد.»
«بر این باورم که باید روی این قضیه جدا کردن زن و مرد تمرکز کنیم و متوجه شویم که با این میزان جدایی نمی‌توانیم جهان را تغییر دهیم. ما به برابری جنسیتی محتاجیم و برای این باید مردان بپذیرند که بخشی از وجودشان زن است. من فکر می‌کنم هر کسی یک بخش زنانه و یک بخش مردانه دارد. فیلم من فیلمی علیه مردان نیست، فیلمی است که با مردان حرف می‌زند.»
کوستابیله چندین فیلم مستند در کارنامه‌اش دارد، اما «یک زن؛ رمز سکوت» اولین فیلم بلند داستانی اوست. او از تجربه زندگی‌اش وام می‌گیرد تا فضایی قابل باور ترسیم کند، از این رو سنت‌ها و لباس‌های محلی تا آوازهای رایج در این ناحیه کمک بسیاری به پیشبرد روایت فیلم می‌کند: «من از جهان فیلم مستند می‌آیم و مستندهای زیادی کار کرده‌ام. ممکن است زبان این فیلم نزدیک به مستند به نظر نرسد، اما فکر می‌کنم تمام مستندها برای من مثل یک تمرین بوده است.»
«این فیلم با آن که از ژانرهای مختلف قرض می‌گیرد، با این حال به واقعیت پهلو می‌زند و این چیزی است که من از فیلم‌های مستند یاد گرفتم. پیدا کردن تعادل بین تخیل و واقعیت کار بسیار دشواری است و من خیلی خوشحالم که توانستم بین این دو یک تعادل ایجاد کنم و به ترکیبی از هر دو برسم. با این حال معنی‌اش این نیست که دیگر نمی‌خواهم مستند کار کنم، برعکس امیدوارم مستندهای زیاد دیگری خلق کنم، برای همین این فیلم بلند داستانی به معنی پایان کار من در دنیای فیلم مستند نیست.»